شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های ساماندهی فضایی گردشگری در محور یاسوج-سپیدان با رویکرد اکولوژیک

هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های ساماندهی فضایی گردشگری محور یاسوج –سپیدان براساس رویکرد اکولوژیک است. این محور به دلیل خطی بودن، می‌تواند به عنوان یک محور پایدار گردشگری مورد استفاده قرار گیرد. در صورت ساماندهی فضایی و مکانی این محور برای چنین مقصودی، می‌توان از الگوهای متنوع و در عین حال استاندارد برای شکل دهی و مدیریت این کریدور گردشگری بهره گرفت. این پژوهش از نظر هدف‌گذاری کاربردی و از نظر روش‌شناسی، کیفی-کمی است. طی نمونه‌گیری هدفمند، 30 نفر از متخصصین این موضوع و کارشناسان در سازمان‌های ذی‌ربط انتخاب شده اند. در بخش کیفی، معیارهای موثر بر شاخص‌های ساماندهی فضایی- مکانی گردشگری در محور یاسوج-سپیدان، با روش تحلیل مضمون و طی مصاحبه با خبرگان شناسایی شده است. در بخش کمی نیز با استفاده از آزمون تی تک نمونه‌ای  در نرم افزار «‌spss»  و وزن معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی محاسبه شده و رتبه‌بندی شاخص‌های ساماندهی فضایی- مکانی گردشگری در محور یاسوج-سپیدان، با رویکرد اکولوژیک با روش جدید تصمیم گیری چندمعیاره «marcos» انجام شده است. در بخش کیفی، پنج معیار: عملکردی، محیط زیست، کالبدی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی با روش تحلیل مضمون و طی مصاحبه با خبرگان شناسایی شده و پس از محاسبه‌ وزن معیارها، شاخص اقتصادی(0.722)، شاخص محیط زیست (0.699)، شاخص کالبدی(0.688)، شاخص عملکردی(0.681) و شاخص اجتماعی(0.668) به‌دست آمده است. نتایج امتیاز نهایی روش «مارکوس» و آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد که بیشترین امتیاز به شاخص اقتصادی و کمترین امتیاز به شاخص اجتماعی- فرهنگی تعلق داشته است؛ همچنین این نتایج حاکی از آن است که مدل «مارکوس» در برابر تغییرات احتمالی در اهمیت معیارهای تصمیم گیری حساس می باشد و پایداری روش در انتخاب مهم‌ترین شاخص‌های ساماندهی فضایی- مکانی گردشگری در محور یاسوج-سپیدان با رویکرد اکولوژیک نشان داده شده است.

identifying and prioritizing indicators of spatial-spatial organization of tourism in yasuj-sapidan axis with an ecological approach

the aim of the current research is to identify and prioritize the indicators of spatial organization of tourism in yasuj-sapidan based on the ecological approach. due to its linearity, this axis can be used as a sustainable axis of tourism, in case of spatial and spatial organization of this axis for such a purpose, diverse and at the same time, standard patterns can be used to shape and manage this tourism corridor. took this research was done in terms of practical targeting and in terms of qualitative-quantitative methodology. during targeted sampling, 30 experts of this subject and experts in relevant organizations have been selected. in the qualitative part, effective criteria on the indicators of spatial-spatial organization of tourism in the yasuj-sepidan axis have been identified by thematic analysis method and through interviews with experts. then, in the quantitative part, using the t-tech test, a sample in spss software and the weight of the criteria were calculated by the hierarchical analysis method, and the ranking of the indicators of spatial-spatial organization of tourism in the yasuj-sapidan axis was carried out with an ecological approach, using the new marcos multi-criteria decision-making method. is. in the qualitative part, five performance criteria, environmental, physical, socio-cultural and economic, have been identified by thematic analysis and interviews with experts. after calculating the weight of criteria, economic index (0.722), environmental index (0.699), physical index (0.688), functional index (0.681) and social index (0.668) have been obtained. the results of the final score of the marcus method and the t-tech test showed that the highest score belonged to the economic index and the lowest score to the socio-cultural index, and finally, the results indicate that the marcus model is sensitive to possible changes in the importance of decision-making criteria. in addition, the stability of the method in selecting the most important indicators of spatial-spatial organization of tourism in the yasuj-sapidan axis has been shown with an ecological approach.