شناسایی و تحلیل عوامل موثر در توسعۀ گردشگری با رویکرد آینده‌ پژوهی (نمونۀ موردی: شهر شوش)

امروزه صنعت گردشگری با توجه به اثرگذاری فراوان در ابعاد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، زیست‌محیطی و کالبدی بر جوامع، یکی از مهم‌ترین عوامل توسعۀ همه‌جانبه در سطح جهان شناخته شده و می‌تواند نقش مهمی در توسعۀ پایدار داشته باشد. پایداری توسعۀ گردشگری نیازمند به‌کارگیری عوامل قابل‌اندازه‌گیری در هر یک از ابعاد توسعۀ پایدار است. شهر شوش یکی از مستعدترین مناطق گردشگری کشور در زمینۀ بناهای باارزش تاریخی و باستانی است؛ اما با وجود تمدنی غنی و مواهب طبیعی به‌دلیل مشخص‌نبودن هدف‌ها و سیاست‌های گردشگری منظم در قالب برنامه‌های اجرایی و سازمانی، از یک سیستم منظم آینده‌نگری گردشگری برخوردار نبوده و سهم متناسب با خود را در صنعت گردشگری کسب نکرده است. هدف پژوهش، شناسایی و تحلیل عوامل موثر در توسعۀ گردشگری شهر شوش با رویکرد آینده‌پژوهی و بررسی میزان و چگونگی تاثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر است. تحقیق حاضر براساس هدف، از نوع توسعه‌ای کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات روش کتابخانه‌ای و اسنادی و میدانی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل 20 نفر از کارشناسان مرتبط با گردشگری و برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای است که 56 متغیر در قالب شش بُعد (کلان و فرااستانی، اقتصادی، مدیریتی، فرهنگی و اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی) با استفاده از روش دلفی و نظر خبرگان شناسایی شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از ماتریس اثرات متقاطع (میک‌مک) استفاده شده است که درنهایت 13 عامل کلیدی: امنیت و آرامش گردشگری، بودجۀ دولتی در رابطه با گردشگری، اختصاص منابع مالی در بخش گردشگری، کارآفرینی، تقویت اقتصاد محلی، رقابت، دفاتر گردشگری، موسسات و آژانس‌های مسافرتی گردشگری، برگزاری جشنواره‌ها، وجود صنایع دستی، مشارکت شهروندان، ظرفیت تحمل محیط زیست، توسعۀ امکانات تفریحی و سرگرمی، مکان‌یابی مناسب مراکز تجاری بیشترین تاثیر را بر وضعیت توسعۀ گردشگری شهر شوش دارند.

identification and analysis of effective factors on the development of tourism with a future research approach (case study: shush city)

the purpose of the research is to identify and analyze the effective factors in the development of tourism in the city of shush with a future research approach and to examine the extent and how these factors affect each other. the current research is based on the purpose of an applied development type. the method of collecting information is the library, documentary and field method. the statistical population of the research includes 20 experts related to tourism and urban and regional planning, with 56 variables in the form of six dimensions (macro and extra-provincial, economic, managerial, cultural and social, environmental, physical) using the method delphi and expert opinion were identified. in order to analyze the data, the cross-effects matrix (micmac) has been used, which finally has 13 key factors: security and peace of tourism, government budget related to tourism, allocation of financial resources in the tourism sector, entrepreneurship, strengthening the local economy, competition, tourism offices, tourism institutions and travel agencies, holding festivals, existence of handicrafts, participation of citizens, environmental tolerance capacity, development of recreational and entertainment facilities, suitable location of business centers have the greatest impact on the state of tourism development in the city of shush.