بررسی عوامل موثر بر پراکنده‌رویی شهر و تاثیر آن بر زیست‌پذیری در کلان‌شهر اهواز

در حال حاضر یکی از موارد تمام شهرهای کشور، رشد شهرنشینی و تلاش برای داشتن شهرهای زیست‌پذیر است. این رشد و گسترش کالبدی شهر نتوانسته با شاخص‌های زیست‌پذیری شهری هماهنگ شود و این عدم‌هماهنگی در رشد کالبدی شهر باعث ایجاد محلات برنامه‌ریزی‌نشده و عدم‌تعادل در مناطق شهری برای بهره‌برداری از منابع محیط‌زیستی و کمبود خدمات‌رسانی شده است و در ابعاد مختلف نمود پیدا کرده است که یکی از این ابعاد فشار بر محیط‌زیست و کاهش زیست‌پذیری شهری بوده است و مدیریت شهری را برای ادارۀ آن با چالش‌های متعددی روبه‌رو کرده است. به‌همین‌منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر پراکنده‌رویی شهری و تاثیر آن بر زیست‌پذیری در کلان‌شهر اهواز تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی-تحلیلی است.مطابق با نتایج حاصل، مناطق 2 و 3 ازلحاظ نظارت بر کیفیت خدمات شهری در سطح زیست‌پذیری کم و دیگر مناطق شهر اهواز در وضعیت زیست‌پذیری خیلی کم قرار گرفته‌اند. مناطق 2 و 3 شهر اهواز ازلحاظ مشکلات زیست‌محیطی در وضعیت زیست‌پذیری متوسط، مناطق 1 و 4 زیست‌پذیری کم و دیگر مناطق در وضعیت زیست‌پذیری خیلی کم قرار گرفته‌اند. ازلحاظ اثر پراکنده‌رویی شهری بر کاهش امنیت به 4 سطح زیست‌پذیری خیلی کم (مناطق 5، 6 و 7)، زیست‌پذیری کم (4 و 8)، زیست‌پذیری متوسط (منطقۀ 1) و زیست‌پذیری زیاد (مناطق 2 و 3) تقسیم ‌شده‌اند. براساس کاربری‌های عمومی شهری، مناطق شهر اهواز به دو دسته زیست‌پذیری کم و خیلی کم تقسیم‌ شده‌اند و مناطق 1، 2 و 3 نسبت‌به دیگر مناطق، از وضعیت بهتری برخوردار هستند. ازلحاظ تضعیف هویت و منظر شهری، مناطق 2 و 3 ازلحاظ زیست‌پذیری در طیف متوسط، منطقۀ 1 در طیف زیست‌پذیری کم و دیگر مناطق در طیف زیست‌پذیری خیلی کم قرار گرفته‌اند. در پژوهش حاضر برای نخستین‌بار عوامل موثر بر پراکنده‌رویی شهر و تاثیر آن بر زیست‌پذیری در شهر اهواز بررسی شده است.

investigating the distributed causes of urban mobility and its impact on resilience in ahvaz metropolis

the purpose of this study was to investigate the factors affecting urban sprawl and its impact on livelihoods in ahwaz metropolis. this research is applied-theoretical in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. the trend of land use changes showed that the amount of built-up area increased, and the area of ​​green and agricultural land uses and so on decreased. the results of delphi method shows that economic, political-managerial, technological, social-cultural and natural- environmental factors have the most effect on the dispersal of ahvaz city, respectively. also, the results of the evaluation of the spillover effects on the biodiversity indices showed that spillover of the urban spill on the increase of the cost of public utilities and consequently the reduction of the quality of services, the weakness of urban service quality monitoring, environmental problems, security decline, public utilities, identity degradation and fragmentation. the landscape has been impressive. according to the results, zones 2 and 3 are very poor in terms of monitoring the quality of urban services and other areas of ahvaz are in a very poor condition. zones 2 and 3 of ahvaz have been in moderate environmental condition, zones 1 and 4 are low and other zones are very low in terms of livability. in terms of the scattered impact of urban overcrowding on reducing security to four levels of very low viability (areas 5, 6 and 7), low viability (areas 4 and 8), moderate viability (area 1) and high viability (areas 2 and 3) are divided. according to general urban uses, ahvaz is divided into two categories of low and very low biodiversity, and areas 1, 2 and 3 are better than other areas. in terms of weakening urban identity and landscape, zones 2 and 3 are in the middle range of biodiversity, zone 1 is in the low range of biodiversity and other areas are in the low range of life.in the present study, for the first time, the factors affecting dispersal of the city and its impact on biodiversity are investigated.