تحلیل اثرات توسعۀ گردشگری بر زیست‌پذیری مناطق روستایی (نمونۀ موردی: روستاهای گردشگری شهرستان طارم)

توسعۀ مناطق روستایی از گذشته تاکنون با چالش‌های ساختاری و مسائل کارکردی فراوانی مواجه بوده است و راهبردهای گوناگونی از سوی جامعۀ علمی ارائه شده است. یکی از این راهبردها که در کشورهای جهان نقش موثری در زیست‌‌پذیری مناطق روستایی به‌دنبال داشته است، رونق و توسعۀ گردشگری است. هدف از این پژوهش، تحلیل اثرات توسعۀ گردشگری بر زیست‌پذیری مناطق روستایی در شهرستان طارم است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی بوده و برای جمع‌‌آوری اطلاعات از روش‌‌‌‌های کتابخانه‌‌ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. جامعۀ آماری این تحقیق، 10 روستای گردشگری شهرستان طارم است که براساس گزارش سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان انتخاب شدند. برای انتخاب حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 337 خانوار برآورد شده است و برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از روش کمّی مبتنی بر آمار توصیفی (میانگین) و استنباطی (t تک‌نمونه‌‌‌‌ای، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر) و مدل تاپسیس (به‌منظور مقایسۀ روستاهای مورد مطالعه از نظر وضعیت زیست‌‌پذیری) استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌‌دهد که از نظر شاخص‌‌‌‌های توسعۀ گردشگری و زیست‌‌پذیری، مناطق روستایی دارای وضعیت مطلوب بوده است. همچنین می‌‌‌‌توان بیان کرد که اثرات توسعۀ گردشگری بر زیست‌پذیری مناطق روستایی حدود 69 درصد مثبت تلقی شده است؛ به‌طوری‌که بیشترین تاثیر مربوط به بُعد کالبدی با ضریب تاثیر کل 0/321 و بُعد اقتصادی با ضریب تاثیر کل 0/229 است و کمترین اثرات مربوط به بُعد زیست‌‌‌‌محیطی با ضریب تاثیر کل 0/091 است.

analysis of the effects of tourism development on the livability of rural areas case study: tourism villages of tarom county

rural development areas has faced many structural and functional challenges from the past until now, and various strategies have been proposed by the scientific community. one of these strategies, which has played an effective role in the livability of rural areas in the world, is the prosperity and development of tourism. the purpose of this study is to analyze the effects of tourism development on the livability of rural areas in tarom county. the present research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in nature and library and field methods (questionnaire) have been used to collect information. the statistical population of this research is 10 tourist villages of tarom county which were selected based on the report of the cultural heritage and handicrafts organization of the province. 337 households have been estimated to select the sample size using the cochran’s formula and to analyze the data using quantitative methods based on descriptive (mean) and inferential statistics (single sample t, multivariate regression and path analysis) and topsis model (in order to compare the studied villages in terms of viability). used. the results of this study show that in terms of tourism development indicators and the livability of rural areas, it has been in a favorable situation. it can also be said that the effects of tourism development on the livability of rural areas is about 69% positive. so that the most impact is related to the physical dimension with a total impact factor of 0.321 and the economic dimension with a total impact factor of 0.229 and the lowest effects are related to the environmental dimension with a total impact factor of 0.091.