مکان‌‌یابی مرکز گردشگری رودخانه‌‌‌‌ای شهرستان شوش با استفاده از مدل تصمیم‌‌گیری تاپسیس (مورد شناسی: رودخانه‌‌‌‌های دز، کرخه و شاوور)

رودخانه‌‌‌‌ها از جمله مکان‌‌‌‌هایی هستند که در طول تاریخ همواره مورد توجه بشر بوده‌‌‌‌اند؛ هم به‌عنوان مسیر حمل‌و‌نقل و هم به‌عنوان منبع تامین غذا، آب شرب و آب مورد‌نیاز در بخش کشاورزی. از طرفی جذابیت‌‌‌‌های ویژۀ طبیعی موجب شده‌است تا رودخانه‌‌‌‌ها به مکان‌‌‌‌هایی درجهت تفریح و گذران اوقات فراغت تبدیل شوند. پتانسیل‌‌‌‌های تفریحی و گردشگری رودخانه‌‌‌‌ها منجر به ایجاد گونه‌‌‌‌ای از گردشگری موسوم‌به «گردشگری رودخانه‌‌‌‌ای» شده‌است. شهرستان شوش، در منطقۀ شمال استان خوزستان با دارا‌بودن سه رود دائمی کرخه، دز و شاوور از‌لحاظ ایجاد و توسعۀ گردشگری رودخانه‌‌‌‌ای دارای موقعیت مناسبی است. با توجه به پراکندگی گردشگران در اطراف این سه رودخانه که موجب آلودگی‌‌‌‌های زیست‌‌‌‌محیطی در این نواحی شده‌‌‌‌‌، در پژوهش حاضر به مکان‌‌‌‌یابی سایت‌‌‌‌های گردشگری رودخانه‌‌‌‌ای در شهرستان شوش پرداخته شده‌است. پژوهش حاضر به روش پیمایشی انجام شده و گردآوری اطلاعات و تعیین معیارهای مکان‌‌‌‌یابی از‌طریق مطالعات کتابخانه‌‌‌‌ای و میدانی با استفاده از توزیع پرسشنامه خبره صورت گرفته‌است. انتخاب سایت‌‌‌‌ها ازطریق تحقیقات میدانی صورت گرفته و از میان نوزده سایت پیشنهادی، چهار سایت با پتانسیل قابل‌قبول برای انجام بررسی‌‌‌‌های مربوط مشخص شده‌‌‌‌اند. به‌منظور وزن‌‌‌‌دهی معیارها از روش آنتروپی شانون و برای تحلیل داده‌‌‌‌ها از مدل تاپسیس بهره گرفته‌شده‌است. چهار سایت انتخابی شامل سایت‌‌‌‌های رداده، شصت‌‌‌‌متری، ناجیان و خماط به‌لحاظ دارابودن شرایط اولیه مانند مساحت کافی، سهولت دسترسی و بهداشت محیط نسبت‌به دیگر سایت‌‌‌‌ها در اولویت بوده و از نظر سایر معیارهای مکان‌‌‌‌یابی در پژوهش حاضر به حیطۀ قیاس و رتبه‌‌‌‌بندی گذاشته شدند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، با توجه به هسته‌های زیستی، فاصله از شهر و تاسیسات شهری، میزان ظرفیت محل درجهت انجام فعالیت‌های تفریحی رودخانه‌ای، محدودۀ ناجیان در ساحل غربی رود کرخه در بهترین وضعیت برای احداث مجموعۀ گردشگری بوده‌است؛ به‌گونه‌‌ای‌که کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کرده و از تاب‌آوری محیط نکاهد.

locating shush river tourism center using topsis decision model (case study: dez, karkheh and shawour rivers)

today, tourism is one of the most important assets of any country. water-centric tourism is one of the most important types of tourism that has been welcomed due to its water attractions and water recreation. three permanent rivers, karkheh, dez and shavar, flow in the city of shush in the north of khuzestan province. it has been suggested that the city has a good opportunity for river tourism. but the presence of tourists in the natural environment also destroys it. the present study was conducted with the aim of locating river tourism sites in shush city and by survey method. data collection and location criteria were performed through library and field studies. therefore, a number of questionnaires were distributed among the employees of different departments of shush. the sites were selected through field research. of the 19 sites introduced, only four had the capabilities. weighing the criteria using the shannon entropy method and the topsis model were used to analyze the data. finally, among the four mentioned sites, najian territory in the western coast of karkheh river has the best potential to build the river base center of river tourism in shush.