تحلیل مولفه‌‌های تاثیرگذار بر حس اجتماع بافت‌‌ قدیم و جدید شهر تبریز(نمونۀ موردی: محله‌های یاغچیان، سرخاب و دوه‌‌چی)

امروزه عوامل کالبدی موثر بر شکل‌گیری تعاملات اجتماعی و به‌تبع آن حس اجتماع در محله‌ها نادیده گرفته می‌شود. به نظر می‌‌آید این مسئله ناشی از رشد و توسعۀ سریع محله‌ها و بی‌توجهی به ماهیت اجتماعی آن‌ها است، درحالی‌که از دیرباز محله‌ها نقش ویژه‌‌ای در برقراری تعاملات اجتماعی میان شهروندان داشته‌اند. این تغییرات از طریق تاثیر منفی بر رشد اجتماعی محله‌ها، منجر به بروز معضلاتی نظیر کاهش همکاری و روابط اعتمادآمیز اجتماعی می‌شود. پژوهش حاضر با هدف سنجش مولفه‌های تاثیرگذار بر حس اجتماع محله‌های سرخاب و دوه‌چی (بافت قدیم) و یاغچیان (بافت جدید) شهر تبریز به روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از ابزار پرسشنامه و انجام آزمون‌های spss انجام گرفته‌است. جامعۀ آماری پژوهش ساکنان محله‌های سرخاب و دوه‌چی (بافت قدیم) و یاغچیان (بافت جدید) شهر تبریز با 300 نمونۀ آماری (100 نفر از هر محله) است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که تاثیر بُعد عینی بر حس اجتماع بیشتر است، همچنین در بُعد عینی نیز مولفۀ کالبد و شاخص مساحت ساختمان و در بُعد ذهنیروحی مولفۀ معنا و شاخص امنیت بیشترین تاثیر را بر حس اجتماع محله‌های مذکور دارند؛ بنابراین لازم است برنامه‌ریزان و طراحان برای ارتقای حس اجتماع در محله‌های قدیمی و جدید به مولفۀ کالبد از بُعد عینی و مولفۀ معنا از بُعد ذهنیروحی توجه کنند. بررسی و مقایسۀ تطبیقی مولفه‌های تاثیرگذار بر حس اجتماع محله‌هایی با بافت قدیمی و جدید شهر تبریز، نوآوری پژوهش حاضر است.

an analysis of the components affecting the sense of community in the old and new contexts of tabriz (case study: yaghchian, sorkhab and davehchi neighborhoods)

today, the physical factors affecting the formation of social interactions and, consequently, the sense of community in neighborhoods have been ignored. this seems to be due to the sudden acceleration of the growth and development of neighborhoods, which has ultimately led to forgetting the social nature of neighborhoods. this is happening at a time when neighborhoods have previously played a special role in the interactions between urban life and citizens. therefore, these changes have led to problems such as reduced cooperation and trustworthy social relations, and as a result, the continuation of this has hindered the social development of neighborhoods. the purpose of this study is to compare the effect of objective and subjective dimensions of the neighborhood on the sense of community in the old and new neighborhoods of tabriz. sorkhab and dohchi neighborhoods have been studied as an example of old texture neighborhoods and yaghchian neighborhoods as a sample of new texture neighborhoods. the present research is applied in terms of purpose and descriptiveanalytical in nature. library and field studies have been used for data collection and sample ttest, spearman and regression statistical tests have been used for analysis.  the path model shows that the objective dimension has a greater impact on the sense of community. also, the objective dimension, the body component, and the building area index, and the subjective dimension, the meaning component, and the security index have the greatest impact on the social sense of the mentioned neighborhoods. therefore, planners and designers must pay attention to the components of the objective dimension (body) and the subjective dimension (meaning) to promote the sense of community in old and new neighborhoods. the innovation of this research is in comparing the components affecting the sense of community in old and new tissues using a quantitative method.