تدوین وسنجش سنجه‌های ارزیابی کیفیت محیط‌ از دیدگاه برنامه‌ریزی شهری تنوع ‌گرا در شهر رشت

جامعۀ امروز از افراد گوناگون با سنین، جنسیت ها، نژادها و پیشینه ‌های قومی، توانایی ‌های جسمی و باورهای گوناگون و متنوع تشکیل ‌شده ‌است. بسیاری از سازوکارهای برنامه ‌ریزی شهری جهان با پذیرش تنوع و گوناگونی ساکنان شهری بسوی به‌ کارگیری رویکردهای تنوع ‌گرا و گنجاندن تنوع ‌ها و تفاوت‌ ها در فرایندهای برنامه‌ ریزی شهری تغییرمسیر‌داده ‌اند، اما سازوکار برنامه‌ ریزی شهری کشور ایران و به تبع آن ‌شهر رشت در سایۀ تفکرات مدرنیسم همچنان با شهروندان به صورت نوعی واحد برخورد می‌کند و تفاوت ‌های سنی، جنسیتی، قومی‌ نژادی، مذهبی، تفاوت در توانایی جسمی و در نتیجه تفاوت در نیازهای شهروندان در شهر را درنظر نمی ‌گیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی کیفیت محیط شهر رشت از دیدگاه برنامه‌ ریزی شهری تنوع ‌گرا و پاسخگویی به نیازهای گروه‌های اجتماعی متنوع است. برای دستیابی به این هدف، سنجه ‌هایی تدوین‌ و در شهر رشت اندازه گیری شدند. برای گردآوری داده ‌ها از مستندات، بررسی میدانی و مصاحبه استفاده ‌شده ‌است. از یک مدل ریاضی ساده برای ارزیابی کیفیت محیط شهر استفاده و نتیجۀ آزمون این مدل به صورت عددی ارائه شد که نشان دهندۀ کیفیت محیط بر اساس آمار و اطلاعات موجود است. اندازه گیری سنجه ها و ارزیابی کیفیت محیط شهر رشت نشان ‌می ‌دهد این شهر با کسب به ترتیب 27، 33، 31 و 42 درصد امتیاز مطلوبیت، کیفیت پایینی در پاسخگویی به نیازهای زنان، توانخواهان و سالمندان و کیفیت متوسطی دربارۀ کودکان دارد. در بسیاری از زمینه‌ های بنیادی از جمله امکانات و خدمات عمومی، حمل و نقل عمومی، فضاهای بیرونی و ساختمان های عمومی و اشتغال تا نزدیک‌ شدن به استانداردها فاصلۀ زیادی دارد و لزوم گذار از رویکرد یکسان ‌نگر فعلی به رویکرد برنامه ‌ریزی شهری تنوع‌ گرا برای گنجاندن تنوع‌ ها و تفاوت ‌ها در فرایندهای سیاستگذاری و برنامه ‌ریزی شهری وجوددارد.