تحلیلی بر تاب‌آوری اقتصادی و نهادی در برابر سیلاب (موردشناسی: محلات شهر ایذه)

مخاطرات رخ‌داده در سراسر جهان، آسیب‌پذیری محیط ساخته‌شدۀ ما را منعکس می‌کند و نمایان‌گر نتایج تاسف‌آور فجایع هستند؛ به‌همین‌دلیل با افزایش بحران‌ها، تاب‌آوری شهری و هوشمندی استراتژیک مورد توجه و دقت نظر مدیران شهری قرار گرفته است. به‌عنوان هدف پژوهش، ابعاد تاب‌آوری اقتصادی و نهادی در سطح محلات اکبرآباد و بهشت‌آباد شهر ایذه در برابر سیلاب سنجیده شدند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش تحقیق، توصیفیتحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌‌ای و بررسی‌‌های میدانی است. برای دستیابی به اهداف تحقیق، شاخص‌‌هایی در دو بخش و 11 دسته، شامل: «آگاهی و دانش، مهارت، عملکرد سازمان، اعتماد، بستر نهادی، روابط نهادی، عملکرد نهادی، میزان خسارت، توانایی جبران خسارت، بازگشت به شرایط عادی و بیمۀ بلایا» استخراج شد. برای کشف روند الگو درجهت طبقه‌‌بندی شاخص‌های تاب‌آوری در برابر سیل، از آزمون‌های تی تک‌نمونه‌‌ای، تی مستقل و آزمون فریدمن استفاده شده است. جامعۀ مطالعاتی در سطح 2 محلۀ موجود مصوب مورد خطر سیل با روش نمونه‌‌گیری تصادفی ساده 384 نفر از سرپرستان خانوار ساکن این محلات برگزیده و پرسشنامۀ استاندارد بین آن‌ها توزیع شد. در ادامه نیز برای بررسی وضعیت اثرات تاب‌آوری سیل در محلات موردمطالعه، از تحلیل رگرسیون و شاخص‌‌های درمانی، بیمارستانی، راه شریانی، آتش‌نشانی و نوع ساخت‌وساز استفاده و همچنین برای وزن‌دهی به شاخص‌‌های موردمطالعه و داده‌‌های فضایی از روش خودهمبستگی فضایی ابزار weights manager موجود در نرم‌افزار geoda و محیط نرم‌افزار arcgis استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که قسمت‌‌های قابل‌توجهی از این بافت دو محلۀ مصوب سیل‌خیز در شهر ایذه در بازه‌های تاب‌آوری خیلی ضعیف و ضعیف قرار دارند. نتایج تحلیلی محلات مصوب نشان می‌دهد دسترسی به مراکز آتش‌نشانی و مدیریت بحران، مراکزی درمانی و بیمارستانی و همچنین نحوۀ قرارگیری بافت شهر ایذه و به‌ویژه محلات اکبرآباد و بهشت‌آباد نیازمند بازنگری در اولویت‌های بررسی است.