تحلیل اثرگذاری شاخص‌‌های روستای خلاق بر پایداری سکونتگاه‌‌های روستایی (مورد شناسی: منطقۀ سیستان)

تجارب حاصل از نظریات توسعۀ روستایی نشان‌‌دهندۀ ناکارآمدی برخی از طرح‌‌های گذشتۀ روستایی ‌‌است؛ بنابراین در بازۀ زمانی کنونی، رهیافت روستای خلاق به‌‌عنوان دیدگاهی نو و موثر در زمینۀ توسعۀ روستایی تلاش دارد تا بستر زندگیِ باکیفیت و خلاقانه را در مناطق روستایی مهیا سازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرگذاری شاخص‌‌های روستایی خلاق بر پایداری سکونتگاه‌‌های روستایی سیستان انجام شده‌‌است. این پژوهش بر پایۀ روش، توصیفی-تحلیلی استوار بوده و از نظر هدف، کاربردی ‌‌است. برای گردآوری اطلاعات روش‌‌های اسنادی و میدانی به‌‌کار رفت. نمونۀ آماری، شامل 20 روستا با جمعیت 9762 خانوار ‌‌است که براساس فرمول کوکران، تعداد 308 نفر انتخاب و با روش تصادفی ساده از آن‌‌ها نظرسنجی شد. برای آزمون مدل مفهومی پژوهش و بررسی تاثیر شاخص‌‌های روستای خلاق بر پایداری سکونتگاه‌‌های روستایی، آزمون t تک‌‌نمونه‌‌ای و نرم‌‌افزار smart pls به‌‌کار رفت. براساس مقادیر مربوط به ضریب مسیرها در مدل نهایی تحقیق، به‌‌طورکلی عامل خلاقیت با ضریب اثر (0.97 درصد) پایداری روستایی را تبیین می‌‌کند. همچنین ‌‌مولفه‌‌های انعطاف‌‌پذیری، ابتکار، ترویج و آموزش، خطرپذیری، رهبری و مشارکت به‌‌ترتیب با ضرایب 0.182، 0.162، 0.148، 0.149، 0.155، 0.169 درصد به‌‌طور غیرمستقیم بر پایداری روستایی اثرگذارند. براساس آزمون (t تک‌‌نمونه‌‌ای)، میانگین به‌‌دست‌‌آمده برای تمامی ابعاد (متغیر مستقل و وابسته) بیشتر از میانگین نظری (3) ‌‌است. در این بین مولفه‌‌های اجتماعی (با میانگین 3.45)، اقتصادی (با میانگین 3.37) و کالبدی (با میانگین 3.31) بیشترین اثرگذاری را بر پایداری و مولفه‌‌های ترویج و آموزش (با میانگین 3.46)، انعطاف‌‌پذیری (با میانگین 3.43) و ابتکار (با میانگین 3.42) بیشترین اثرگذاری را بر خلاقیت روستایی دارند.