سنجش سرمایه‌های معیشتی مناطق روستایی مورد شناسی: شهرستان قصرقند

در جوامع محلی، تاب‌آوری معیشتی می‌تواند تحت‌تاثیر پنج سرمایه شامل سرمایۀ اجتماعی، سرمایۀ مالی، سرمایۀ زیرساختی، سرمایۀ انسانی و سرمایۀ طبیعی تغییر یابد. در چهارچوب مدل معیشت پایدار می‌توان مولفه‌های تاب‌آوری را در محیط‌های روستایی تقویت کرد و آسیب‌پذیری محیط‌های روستایی را کاهش داد. با توجه به مشکلات پیشِ‌روی معیشت پایدار در سکونتگاه‌های روستایی شهرستان قصرقند و وضعیت موجود آن‌ها همانند محرومیت، فقر، خدمات و تسهیلات نامناسب و اکوسیستم تخریب‌شده، برای دستیابی به اهداف توسعۀ پایدار روستایی لازم است برخلاف درک عمومی از توسعه که آن را صرفاً توسعۀ فیزیکی و اقتصادی تصور می‌کنند، پنج سرمایۀ اجتماعی، انسانی، مالی یا اقتصادی، زیرساخت فیزیکی و طبیعی به‌طور هماهنگ و متعادل ایجاد یا بهبود یابند؛ بنابراین فعالیت‌ها نیز بایستی در پنج بخش عمده یا زمینۀ کاری درجهت تامین این پنج سرمایه و با رویکرد یکپارچه‌نگری برنامه‌ریزی شوند. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش بررسی آن توصیفیتحلیلی است. جامعۀ آماری این پژوهش 30 روستای هدف طرح آبادانی و پیشرفت شهرستان قصرقند و در سطح سه بخش مرکزی، ساربوک و تلنگ، برابر با 6486 خانوار روستایی و 25774 نفر را شامل می‌شود که با استفاده از نمونه‌گیری ترکیبی تصادفی و ازطریق فرمول کوکران 346 نفر از سرپرستان خانوار به‌عنوان جامعۀ نمونه در‌نظر گرفته شد. داده‌های تحقیق ازطریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی به‌دست آمد و در نرم‌افزار spss ازطریق آزمون‌های t تک‌نمونه‌ای و همبستگی پیرسون و مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه (wsm) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که وضعیت پنج سرمایۀ معیشتی در سطح روستاهای هدف شهرستان قصرقند با میانگین 2.06 در سطح ضعیفی قرار دارد. همچنین میانگین مجموع امتیاز مدل جمع وزنی نشان می‌دهد که روستاهای هدف بخش تلنگ به‌لحاظ برخورداری از دارایی‌های پنج سرمایۀ معیشتی در رتبۀ آخر رتبه‌بندی جای می‌گیرند