سنجش و رتبه‌‌‌‌بندی توسعه‌‌یافتگی مناطق روستایی در برابر تاب‌‌‌‌آوری خشکسالی با تاکید بر بُعد اقتصادی در بخش ماهی‌‌دشت شهرستان کرمانشاه

یکی از راهبردهای کاهش ابعاد آسیب‌‌‌‌پذیری جوامع روستایی در برابر مخاطرات طبیعیِ خشکسالی، تاب‌‌‌‌آورساختن این جوامع است که می‌‌‌‌تواند یکی از استراتژی‌‌های اصولی مدیریت، برنامه‌‌‌‌ریزی و توسعۀ پایدار روستایی در برابر پیامدهای خشکسالی باشد. هدف از این پژوهش، سنجش و رتبه‌‌‌‌بندی توسعه‌‌‌‌یافتگی مناطق روستایی در برابر تاب‌‌‌‌آوری اقتصادیِ ناشی از خشکسالی در بخش ماهی‌‌دشت شهرستان کرمانشاه است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی-تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه در ابعاد توسعه‌‌یافتگی اجتماعی-رفاهی، اقتصادی، سیاسی-انتظامی و اداری، کالبدی، آموزشی، تاسیسات زیربنایی و ارتباطی و فرهنگی و مذهبی و بُعد تاب‌‌‌‌آوری (اقتصادی) استفاده شده‌‌است. جامعۀ آماری این تحقیق براساس سرشماری سال 1395، دارای 5081 خانوار است که براساس فرمول کوکران و با خطای 0.05، حجم نمونۀ 357 خانوار برآورد شده‌‌است. همچنین برای ارزیابی شاخص از 10 کارشناس کمک گرفته‌شد. برای تجزیه‌‌وتحلیل داده‌‌‌‌ها از آمارۀ توصیفی و استنباطی و مدل ویکور استفاده شده‌‌است. یافته‌‌‌‌های تحقیق نشان داد که سه متغیر بازار فروش محصولات کشاورزی با میانگین 3.24، بیمۀ محصولات و دام با میانگین 2.76 و مهارت شغلی با میانگین 2.54، به‌‌ترتیب رتبه‌‌‌‌های اول تا سوم را به خود اختصاص داده و دارای بیشترین اهمیت هستند. درمقابل نیز سه متغیرِ توانایی جبران خسارت با میانگین 1.47، عضویت در تعاونی و شرکت‌‌‌‌های کشاورزی با میانگین 0.865 و کارآفرینی با میانگین 0.814 به‌‌ترتیب با کسب رتبه‌‌‌‌های 17، 18 و 19، کم‌‌ترین میزان اهمیت را داشتند. همچنین روستاها از نظر شاخص‌‌‌‌های مورد مطالعه در 5 گروه قرار گرفتند که به‌‌ترتیب روستاهای چقاگینو (0)، قلعه‌‌دارابخان (0.038)، سه‌‌چقا (0.125)، جامه‌‌شوران (0.166) و رحیم‌‌‌‌آباد سفلی (0.168)، در ردیف توسعه‌‌یافته؛ روستاهای کاشنبه سفلی (0.293)، تازه‌‌آباد نامیوند (0.355) و ذالکه‌‌وزیری (0.400) در ردیف روستاهای درحال‌‌توسعه؛ روستای گوهرآباد (0.535) در ردیف روستاهای کم‌‌تر توسعه‌‌یافته؛ روستاهای قمشه‌‌تپه (0.624)، لعل‌‌آباد حسینقلی خانی (0.709) و توه‌‌لطیف (0.717) به‌‌عنوان توسعه‌‌نیافته و در مرحلۀ آخر نیز روستاهای قیماس (0.809)، بان‌‌لرینی (0.901)، لعل‌‌آباد کل‌‌کل 2 (0.959) و قمشه باباکرم (1) در ردیف روستاهای محروم قرار دارند.