تحلیل فضایی دسترسی به پارک و فضای سبز در خمینی‌شهر

تاثیرات فیزیکی و طبیعی فضای سبز در سیستم شهری و بازدهی‌‌های مختلف اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی آن در ساختار جوامع شهری تا حدی است که به‌عنوان یکی از شاخص‌‌های توسعۀ پایدار از آن یاد می‌‌شود. پراکندگی فضایی نامناسب و مکان‌یابی نادرست پارک‌‌ها و فضای سبز بیش از کمبود فضای سبز از نظر سطح و سرانه، منجربه عدم‌دسترسی مناسب به پارک‌‌ها در اغلب شهرهای ایران شده‌است؛ ازاین‌رو این پژوهش بر آن است تا میزان دسترسی مردم و بهره‌‌برداری مطلوب از پارک‌‌ها و فضای سبز را به‌صورت مطالعۀ موردی در شهر خمینی‌‌شهر مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد. داده‌‌های موردِاستفاده در این پژوهش شامل: مشاهدۀ میدانی، گزارش و نقشه‌‌های موجود کاربری اراضی شهری و مطالعات کتابخانه‌‌ای و اسنادی بوده‌است. برای ارزیابی از تکنیک‌‌های تحلیل و توابع شعاع دسترسی، تحلیل زمان دسترسی و برای تحلیل فضایی از تکنیک‌‌های جهت حرکت به‌سمت پارک و نیز دسترسی در مقیاس‌‌های مختلف در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) استفاده شده‌است. نتایج این تحقیق نشان داد که براساس تحلیل شعاع دسترسی، بیش از نیمی از جمعیت شهر خمینی‌‌شهر دسترسی به پارک در هیچ سطحی از محله‌‌ای، همسایگی، ناحیه‌‌ای و شهری ندارند. براساس زمان دسترسی مناسب به پارک که باید در شعاع دسترسی مناسب 400 تا  600 متر که معادل 10 دقیقه پیاده‌‌روی باشد، در خمینی‌‌شهر بسیاری از پهنه‌‌ها و بلوک‌‌ها و محله‌‌های شهر باید زمانی بیشتر از یک ساعت را پیاده طی کنند تا به نزدیک‌ترین پارک دسترسی پیدا کنند. همچنین بررسی جهت حرکت و میزان جاذبۀ پارک‌ها نشان می‌‌دهد که بخش قابلِ‌توجهی از مردم علی‌‌رغم صرف زمان بیشتر در پارک‌‌های حوزۀ جنوبی شهر جذب می‌‌شوند. براساس تحلیل دسترسی به پارک‌‌های با مقیاس همسایگی، 80 درصد بافت شهر خمینی‌‌شهر، پارکی در مقیاس واحد همسایگی ندارد.