تحلیلی بر یکپارچگی فضایی نواحی روستایی مبتنی‌بر تحلیل شبکه‌ای جریان‌های فضایی (مورد شناسی: بخش بن‌رود و جلگه شهرستان اصفهان)

جریان‌های فضایی بین شهر و روستا به شکل پیوندهای روستایی شهری، نقش بسیار مهمی در توازن و توسعۀ یکپارچۀ ناحیه‌ای دارند. این جریان‌ها مابین سکونتگاه‌ها در اثر حوادث طبیعی، اقتصادی و اجتماعی یا سیاسی دستخوش تحول و دگرگونی می‌شوند. یکی از قلمروهای جغرافیایی که از جنبۀ طبیعی تحول یافته‌است، ناحیۀ بن‌رود و جلگۀ شهرستان اصفهان است. در این ناحیه، تعاملات بین سکونتگاه‌های شهری و روستایی به‌وسیلۀ جریان‌های گوناگون جمعیتی، کالا، خدمات، سرمایه، اطلاعات، ارتباطات و... تحقق یافته و زمینۀ شکل‌گیری سازمان فضایی را فراهم کرده‌است. در این مقاله جریان‌های فضایی با رویکرد شبکه‌ای تحلیل شده‌است. تحقیق حاضر، بر‌اساس ماهیت، اکتشافی و بر مبنای روش، توصیفی تحلیلی است. جامعۀ آماری مورد مطالعه همۀ سکونتگاه‌ها (شهری و روستایی) در سطح ناحیه هستند. داده‌ها و اطلاعات اولیۀ موردنیاز با استفاده از روش میدانی، فن پرسشگری و با ابزار پرسشنامه (روستا شهر) جمع‌آوری شده‌است. داده‌های ثانویه نیز با مراجعه به سازمان‌ها و نهادهای متولی به‌دست آمده، سپس داده‌ها و اطلاعات در چارچوب پارادایم شبکه‌ای و با فن تحلیل شبکه و از طریق نرم‌افزار nodexl مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفته‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، عدم‌تعادل فضایی در توزیع امکانات و خدمات مختلف در سطح ناحیه باعث افزایش جابه‌جایی‌ها و شکل‌گیری پیوندهای گوناگون اجتماعی فرهنگی شده‌است؛ از‌این‌رو دو شهر هرند و ورزنه رتبه‌های اول و دوم و روستای امام‌زاده عبدالعزیز در رتبۀ سوم، به مکان‌های اصلی تردد درون‌ناحیه‌ای تبدیل شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که الگوی جریان‌ها، الگویی روزانه، منظم و یک‌سویه است. این الگو در بسیاری از جهات مطابق با مشخصات نظریۀ قطب رشد است و از الگوهای شبکه‌ای فاصلۀ زیادی دارد؛ چراکه در بیشتر سکونتگاه‌ها پیوند‌های یک‌سویه برقرار است. همچنین خشکسالی دهۀ اخیر باعث تقویت قطب‌های منطقه‌ای با کارکرد شهری شده و الگوی قطبی را در منطقه تقویت کرده‌است.

Rural Area Spatial Integration Based on Network Analysis of Spatial Flows ( Case study: BonRud District and the Jolgeh (Isfahan city)

Spatial flows between urban and rural area in the form of urbanrural linkages have an important role in the regional integrated development. These flows are change due to natural, economic, social and political factors. One of the geographical territory that has changed naturally is BonRud District and Jolgeh in Isfahan County. Interaction between urban and rural settlements has realized by different flows of population, goods, services, capital, information and communication in this area that has leaded to formation of spatial organization in the area. In this paper, the spatial flows have analyzed by network approach. Present research is explorative based on nature and descriptiveanalytic in the aspect of method. Statistical society of the study are all urban and rural settlements of the area. Research required data are collected through field study, interview, and questionnaire. Secondary data collected from archives of responsible organs and institutions. Collected dada have analyzed in the frame of network paradigm, network analyze method and using Nodexl software. Research finding shows that spatial linkage reflects the spatial unbalanced in distribution of possibilities and services in the area. Therefore, settlements of Harand, Varzaneh, Imamzade abdolaziz are in the ranks of one, two and three respectively. The pattern of flows is a daily, regular, and onesided pattern. This pattern is in many respects consistent with the profile of growth pole theory. This pattern of flows cannot be considered as urbanrural linkage. The recent decade drought has strengthened the urban Polar Regions and strengthened the growth polar pattern in the region.