بررسی فرایندهای مناطق کوهستانی با استفاده از ضریب خمیدگی خطوط منحنی میزان مورد شناسی: باتولیت الوند همدان

تودۀ باتولیت الوند همدان با جهت شمال غرب جنوب شرق در جنوب، جنوب شرق و غرب همدان واقع‌ شده‌است. فرم درّه‏های کوهستانی تحت‌تاثیر ساختار اولیه، تکتونیک، فرایندهای ژئومورفولوژیک و عوامل مختلف فرسایشی در طی زمان شکل می‏گیرد. انعکاس برایند کلی فرایندهای اثرگذار زمین‌شناسی در طی زمان ‌بر فرم منحنی میزان‏ها قابل ارزیابی است. با بررسی ضریب خمیدگی خطوط منحنی میزان که از تقسیم فاصله هوایی یک خط منحنی میزان بر طول واقعی آن در نقشه‏های توپوگرافی با مقیاس 1.50000 به‌دست می‏آید، می‏توان تاثیرات درازمدت عوامل اثرگذار بر لندفرم‏های منطقه را ردیابی کرد. برای این منظور حوضه‌های منشعب از ارتفاعات الوند همدان، به 28 زیر‌حوضه تقسیم و شاخص مورفومتریک ضریب خمیدگی در چهار زیرگروه حوضه‏ای با توجه به بلندترین ارتفاع مسلط به حوضه (3500، 3400، 3200 و 2800) برآورد و بین مقدار ضرایب خمیدگی با ارتفاع منحنی میزان‏ها روابط خطی برازش شد. سپس وضعیت ضرایب برآورد‌شده در ارتباط با جهتِ ناهمواری‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. مقدار ضریب خمیدگی منحنی میزان‏ها با توجه به فاصله از قله اصلی، ابتدا روند نزولی و سپس روند صعودی پیدا کرده‌است. چنین روندی حاکی ‌از تغییر فرایند از یخچالی به مجاور یخچالی است. علاوه‌بر آن در این توده کوهستانی، با توجه به متفاوت‌بودن وضعیت پیشانی جبهه کوهستان، ارتفاع حضیض ضرایب خمیدگی درّه‏های واقع در دامنه‏های شمال‏شرقی، بالاتر و ضرایب خمیدگی آن‌ها کمتر از درّه‏های واقع در دامنه‏های جنوب‏غربی است. چنین تغییراتی در ضرایب خمیدگی بیان‌کننده این است که نوع و میزان اثرگذاری فرایندها، تحت‌تاثیر ارتفاع و جهت ناهمواری‌ها متغیّر بوده و در دامنه‏های شمال‏شرقی شرایط مطلوب‏تری برای اثرگذاری فرایندهای یخچالی وجود داشته است.