بررسی برخی از مسائل اقتصادی و اجتماعی پدیدۀ نشست زمین ناشی از بهره‌‌برداری بی‌‌رویه از آب‌‌‌های زیرزمینی در شهر رفسنجان

افزایش مصرف آب‌‌های زیرزمینی به‌منظورِ توسعۀ صنعت و کشاورزی توام با خشکسالی‌‌های متوالی باعث کاهش شدید سطح آب‌‌های زیرزمینی شده است. این مسئله پدیدۀ نشست زمین را به‌همراه داشته است. در مطالعۀ جاری برخی از مسائل اقتصادی و اجتماعی پدیدۀ نشست زمین ناشی از بهره‌‌برداری بی‌‌رویه از آب‌‌‌های زیرزمینی در شهر رفسنجان، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور با استفاده از روش پیمایشی و با تکمیل 300 پرسشنامه، اطلاعات مورد‌نیاز به‌دست آمد. سپس برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌‌ها از روش رگرسیون و آنالیز واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد بهره‌‌برداری بی‌‌رویه از آب‌های زیرزمینی و افزایش اُفت سالانه، افزایش خسارت‌‌ها و هزینه‌‌های تعمیرات ساختمان به‌دلیل نشست زمین را به‌دنبال داشته است. به‌منظورِ کاهش اثرات منفی ناشی‌از برداشت بی‌‌رویه از آب‌‌های زیرزمینی، پیشنهاد می‌‌شود در ارزیابی‌‌های اقتصادی به هزینه‌‌ها و منافع اجتماعی توجه شود. نتایج این مطالعه همچنین می‌تواند به‌عنوان راهنمایی درجهتِ نحوۀ توسعۀ منطقۀ شهری در شهر رفسنجان مورد استفاده قرار گیرد.

Investigating Some of the Economic and Social Issues of Landfall Phenomena Caused by Overusing the Underground Water in Rafsanjan City

The increase in the use of groundwater for agricultural and industrial development accompanied by successive droughts has greatly lowered the groundwater level. This has resulted in land subsidence. In this study, using a sample of 300 farmers, the social costs and benefits of over using of groundwater in increasing damages and repairing costs of buildings because of land subsidence in Rafsanjan city was investigated. Variance analysis and regression methods were used in this regard. The results showed that because of over drafting of ground water, increasing damages and repairing costs of buildings because of land subsidence. For elimination or reduction of ground water degradation and its effects, this paper recommended to economic evaluation in addition to the social costs and benefits. Also, the results of this study can be used as a guide for developing the city of Rafsanjan.