سطح‌بندی و تحلیل وضعیت پایداری درسکونتگاه‌های روستایی مورد شناسی: شهرستان زرّین‌دشت

امروزه رویکرد توسعۀ پایدار به‌عنوانِ چارچوبی برای تحلیل پایداری نظام سکونتگاه‌های انسانی به‌طور عام و سکونتگاه‌های روستایی به‌طور خاص از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است. بررسی و شناخت نواحی روستایی و تحلیل قابلیت‌ها و تنگناهای آن‌ها در فرایند برنامه‌ریزی توسعۀ روستایی اهمیت بسزایی دارد. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل وضعیت پایداری در سکونتگاه‌های روستایی شهرستان زرّین‌دشت است. در فرایند پژوهش، ابتدا مبانی نظری سنجش پایداری و سوابق مطالعاتی آن مورد مطالعه قرار گرفت و براساس آن و با توجه به اطلاعات موجود درخصوص منطقه مورد مطالعه، 76 شاخص سنجش پایداری در پنج بُعد اقتصادی، اجتماعی، محیطی، کالبدی‌ و دسترسی تعیین شد. جامعۀ آماری تحقیق را همۀ سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان (7927 نفر) و کارشناسان تشکیل می‌دهد که از میان گروه اول حجم نمونه‌ای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 310 پرسشنامه به‌صورت تصادفی ساده و از بین کارشناسان حجم نمونه‌‌ای به تعداد30 نفرتکمیل ‌شده است. در این پژوهش برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های کمّی از آزمون تی تک‌نمونه‌‌‌ای و برای به‌دست آوردن وزن هریک از ابعاد و اولویت‌بندی دهستان‌ها از تحلیل سلسله‌مراتبی فازی استفاده ‌شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که دهستان خسویه با وزن 0.354 به‌عنوانِ پایدارترین دهستان در ابعاد پنج‌گانه مشخص شده است. دهستان زیرآب با وزن 0.247 پایداری ضعیف، دهستان ایزدخواست غربی با وزن 0.153 در شرایط نیمه‌پایدار و همچنین دهستان ایزدخواست شرقی با وزن 0.072 و دهستان دبیران با وزن 0.077 به‌عنوانِ ناپایدار‌ترین دهستان‌های شهرستان انتخاب شده‌اند. همچنین نتایج آزمون تی تک‌نمونه‌‌‌ای نشان می‌دهد که دهستان خسویه با میانگین 3.629 بیشترین و دهستان دبیران با میانگین 2.516 کمترین میانگین را دارند.

Ranking and Analyzing the Stability Status of Rural Settlements(Case Study: Zarrindasht County)

Nowadays sustainable development approach as a framework for analyzing sustainability of human settlements’ System in general and rural settlements as  particularly are  highly valued. Assessment and analysis capabilities of rural areas and bottlenecks in rural development planning process is very important. In this regard purpose of this research is the investigation and analysis of the sustainability status in rural settlements of Zarrindasht County. In the research process, the theoretical foundation of sustainability assessment and the studies  records  were studied. According to the information available in the study area, 78 indicators  of stability in five economic, social, environmental, physical, and access was determined. The statistical population of the  study involved heads of rural households (7927) and experts. Among the first group, 310 questionnaires were sampled using Cochran's formula in a simple random sample of 30 sample size experts. In this study ] to analyze the quantitative data of singlesample ttest and to obtain dimensions and weight of each priority districts of fuzzy hierarchical analysis is used. The results show that the district Khosuyeh with weigh 0.354 as the most stable district it has been found in five dimensions. District Zirab with weigh 0.247 weak sustainability, district West Izadkhast with weigh 0.153 in terms of metastable and also  East Izadkhast with weigh 0.072 and district Dabiran with weigh 0.077 as the most unstable district of the city have been selected. Also, the results of onesample ttest show that Khoshiva's district with the average of 3.629 has the highest mean and the Dabiran district has the lowest average of 2.516.