ارزیابی قابلیت‌های ژئوتوریستی ژئومورفوسایت‌های مناطق خشک (مورد شناسی: مناطق کویری و بیابانی شهرستان طبس)

مجموعۀ متنوعی از پدیده‌های ژئوتوریستی را در خود جای داده است که لندفرم‌های کویری و بیابانی بیش از سایر عوارض، برجسته می‌باشند. از‌آنجا که بسیاری از سرمایه‌های ژئوتوریسم این شهرستان مورد بررسی جامع قرار نگرفته و حتی برخی از ژئومورفوسایت‌ها ناشناخته مانده است؛ بنابراین به‌منظور بهره‌بری و کاربرد اصولی از این سرمایه‌های کویری و بیابانی این شهرستان، ضرورت دارد که ژئومورفوسایت‌های مناطق خشک شهرستان که نماد ژئوتوریسم می‌باشند، شناسایی و مورد ارزیابی قرار گرفته و برنامه‌ریزی ژئوتوریستی بر مبنای این ارزیابی صورت گیرد. در این پژوهش که از نوع توصیفی–تحلیلی است، ارزیابی ژئومورفوسایت‌ها از‌طریق روش ارزیابی ژئوتوریسم آقای بوروشی1 و همکاران صورت گرفت. ابتدا ارزش‌های این روش، توسط کارشناسان ارزش‌گذاری شده و سپس 24 ژئومورفوسایت مناطق کویری و بیابانی ازطریق مطالعات کارشناسی کتابخانه‌ای و میدانی مورد ارزیابی قرار گرفت. در‌نهایت نتایج آن با ارزشیابی معیارها ترکیب شده و از این طریق، ارزش نهایی هر ژئومورفوسایت تعیین شد. نتایج نشان می‌دهد که سه ژئومورفوسایت «ریگ شتران»، «رخنمون‌های سنگی کوه‌های درنجال» و «کوه‌های کم‌ارتفاع قدیمی کلمرد» بهینه‌ترین شرایط را برای توسعۀ ژئوتوریسم دارند. نتایج ارزیابی به تفکیک و ترکیب ارزش‌های علمی، حفاظتی و گردشگری که با رویکرد حفاظتی صورت گرفت، نشان می‌دهد که بیشتر ژئومورفوسایت‌های مناطق خشک این شهرستان، از شرایط «نسبتاً مطلوب» برای توسعۀ ژئوتوریسم برخوردارند. همچنین نتایج پژوهش نشان می‌دهد که فقط ژئومورفوسایت «ریگ شتران» در شرایط فعلی به‌صورت بهینه می‌تواند به‌عنوان یک کالای گردشگری آماده در اختیار گردشگران قرار بگیرد و دیگر ژئومورفوسایت‌ها پیش از ارائه به بازار گردشگری، نیازمند تقویت شاخص‌های گردشگری و در برخی از آن‌ها نیاز به ارتقای شاخص‌های حفاظتی و علمی است.

Geotourism Capabilities Assessment of the Dry Lands Geomorphosites (Case Study: Playa and Desert Regions of Tabas County)

Geotourism is responsible, geoconservative and scientific approach about interesting geological and geomorphological landforms and phenomena that follow geotourism development for economic and social development of native communi/ty. The city of Tabas with having a long history of geological history and contains a diverse collection of geotouristic phenomena that the desert and desert landforms are more prominent than other complications. Since many of the geotourism assets of this city are not exhaustively reviewed and even some geomorphous remains unknown, Therefore, in order to exploit and apply the principles of this desert and desert capital of this city, it is necessary to identify and evaluate the geomorphous cultures of the arid regions of the city which are the symbol of geotourism, and to make a geotouristic planning based on this assessment. In this research, which is descriptiveanalytic, geomorphocytes were evaluated through the method of estimating geotourism of Mr. Borosi and colleagues. At first, the values ​​of this method were evaluated by experts and then 24 geomorphosites of desert and desert areas were evaluated through library and field baccalaureate studies. Finally, the results were combined with the evaluation of the criteria and in this way, the final value of each geomorphocyte was determined. The results show that the three geomorphous Rigshotoran, the "rocky outcrops" of Doranjal mountains and the "old calmrud low height mountains" have the best conditions for the development of geotourism. The results of the assessment, by separating and integrating the scientific, conservation and tourism values ​​that have been taken with the conservation approach, show that most of the geomorphous cultures of this region are "relatively favorable" for the development of geotourism. Also, the results of the research show that only geomorphosite "camelite" in the current conditions can be optimally provided as a tourist product ready for tourists, and other geomorphic cultures need to strength tourism indicators before they are offered to the tourism market, and in some of them, Protective and scientific indicators need to be promoted.