ارزیابی وضعیت شاخص‌‌های زیست‌‌‌‌پذیری شهری از دیدگاه شهروندان (مورد شناسی: مناطق پنج‌گانۀ شهر زاهدان)

در عصر حاضر با توجه به رشد و گسترش شهرها، مسائل شهرسازی و مفاهیمی مانند شهر و شهروندی به مهمترین مسائل تاثیرگذار بر زندگی انسان در ابعاد کمّی و کیفی تبدیل شده‌‌اند؛ بنابراین پرداختن به تئوری‌‌های جدید شهرسازی مانند شهر زیست‌‌پذیر با اهدافی از‌قبیل حل مشکلات شهری، ارتقای کیفیت زندگی در شهر، کارآمدی مدیریت شهری و راهبری شهر به‌ سمت و سوی مطلوبیت بیشتر با احترام گذاشتن به ارزش‌‌های بومی و محلی بیش از پیش اهمیت یافته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و ارزیابی وضعیت زیست‌‌پذیری مناطق پنج‌‌گانۀ شهر زاهدان از دیدگاه شهروندان انجام شده است. ماهیت این پژوهش «توصیفیتحلیلی» و از نوع «کاربردی» است. جمع‌آوری داده‌‌ها و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و جامعۀ نمونۀ پژوهش 400 نفر تعیین شد. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و تحلیل رگرسیون، آزمون t تک‌نمونه‌‌ای و در مرحلۀ نهایی به‌منظور بررسی زیست‌‌پذیری و رتبه‌بندی مناطق 5گانۀ شهر زاهدان، از آزمون کروسکال والیس استفاده شد. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهد که متغیّر درآمد با مقدار بتای 0.322 بیشترین تاثیر را بر میزان رضایتمندی ساکنان شهر زاهدان از شاخص‌‌های زیست‌‌پذیری دارد. نتایج آزمون t تک‌نمونه‌‌ای بیانگر آن است که میانگین کلی شاخص‌‌های زیست‌‌پذیری 2.67 و پایین‌‌تر از حد متوسط است. از میان ابعاد مورد مطالعه، «بُعد اجتماعی» با میانگین 3.02، در حد متوسط قرار دارد و از وضعیت مطلوب‌‌تری برخوردار است؛ البته با توجه به سطح معنی‌‌داری که از 0.05 بالاتر بوده، به‌لحاظ آماری این رابطه معنی‌‌دار نیست و نمی‌‌توان این نتیجه را به کل جامعه تعمیم داد؛ در‌حالی که «بُعد اقتصادی» با میانگین 2.54، «بُعد چالش‌‌های شهری» با میانگین 2.64 و «بُعد زیرساخت‌‌های شهری» با میانگین 2.50 کمتر از حد متوسط می‌‌باشند و وضعیت نامطلوبی دارند. نتایج آزمون کروسکال والیس نشان می‌‌دهد که از میان مناطق 5گانۀ شهر زاهدان، منطقۀ 1 با میانگین رتبه‌‌ای 243.83، دارای بیشترین زیست‌‌پذیری است. در‌مقابل، منطقۀ 4 با میانگین رتبه‌‌ای 137.33، دارای کمترین زیست‌‌پذیری در بین مناطق 5گانۀ شهر زاهدان است.