بررسی نقش هیدرومورفولوژیکی حوضه آبریز رودخانه گاوی در تغذیه سفره آب زیرزمینی دشت مهران با استفاده از gis

آب زیرزمینی که بخشی از چرخه آب را تشکیل می‌دهد، منبع قابل اطمینانی برای تامین آب مورد نیاز انسان محسوب می‌شود؛ اما این پدیده بر‌خلاف بسیاری از پدیده‌های دیگر، برگشت‌پذیر نیست. منطقه مورد مطالعه شامل آبخوان دشت مهران در محدوده حوضه آبریز رودخانه گاوی از حوضه‌های آبریز مرزی غرب کشور در جنوب استان ایلام می‌باشد. این رودخانه تنها منبع تامین‌کننده آب‌های زیرزمینی دشت مهران بوده که از ارتفاعات کبیرکوه سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از تنگ باجک، وارد دشت مهران شده و سبب تغذیه آبخوان آبرفتی دشت می‌شود. مطالعه حاضر با هدفِ شناخت و تبیین عوامل ژئومورفولوژی دشت و ارتباط آن‌ها با منابع آب زیرزمینی و نیز تهیه نقشه‌های کاربردی درجهتِ شناخت و مدیریت محیط در این آبخوان، تدوین شده است. روش استفاده شده در این پژوهش، روش میدانی و تحلیل آماری است. از روش درون‌یابی برای بررسی ژئومورفولوژی منطقه و ارتباط آن با آب‌های زیرزمینی دشت و ترسیم نقشه‌ها و از روش همبستگی اسپیرمن به‌منظورِ بررسی ارتباط بین اشکال ژئومورفولوژی با پارامتر‌های منابع آب استفاده شده است. نتایج نشان‌دهنده این است که بین مخروط‌افکنه، مسیل، تپه‌ها و دیگر اشکال ژئومورفولوژی با منابع آب زیرزمینی، در سطح 99% رابطه معنادار وجود داشته است. به‌منظورِ بررسی وضعیت کیفی آب زیرزمینی دشت مهران، از نقشه هدایت الکتریکی (ec) استفاده شده است. نتایج به‌دست آمده بیانگر این است که کیفیت آب زیرزمینی در مناطق مختلف دشت، به‌دلیلِ تنوع سازنده‌ها و ساختار‌های زمین‌شناسی، متفاوت‌اند. حداقل میزان هدایت الکتریکی یا (ec) از حاشیه‌های جنوبی و شرقی دشت، به‌سمتِ غرب و شمال غرب افزایش یافته و در بخش‌های شرقی و جنوب شرقی دشت مقدارph آب کمتر از 7 و اسیدی بوده است.