ارزیابی خطر فرسایش آبی و بادی و مقایسۀ پتانسیل رسوب‌دهی آنها در منطقه حارث‌آباد سبزوار

فرسایش خاک، تهدیدی جدی برای حفاظت منابع خاک و آب کشور است. در این تحقیق، پهنه‌بندی خطر فرسایش بادی و آبی به‌ترتیب با مدل‌های irifr(irifr.e.aو irifr.e.b) و mpsiacدر منطقه سبزوار انجام شد و پتانسیل رسوب‌دهی آنها مورد بررسی قرار گرفت. سپس، نقشه واحد‌های کاری تهیه شد و عوامل نه‌گانه موثر در فرسایش بادی و آبی در هر یک از 15 واحد کاری مورد بررسی قرار گرفت و همچنین، نقشه‌های خطر فرسایش آبی و بادی و نقشه فرسایش ناخالص آبی و بادی و فرسایش ناخالص کل (آبی+بادی) برای منطقه مورد نظر تهیه شد. نتایج نشان داد، اراضی کشاورزی با مساحت 4936.9 هکتار بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش بادی و واحد کاری اراضی مارنی با مساحت 596.3 هکتار، بیشترین حساسیت را به فرسایش آبی و تولید رسوب دارند. با توجه به نقشه وضعیت فرسایش بادی منطقه مورد بررسی، 80.55 درصد از منطقه در کلاس متوسط، 10.47 درصد در کلاس زیاد و 8.40 درصد منطقه در کلاس کم‌خطر فرسایش بادی قرار گرفتند. با توجه به بررسی نقشه وضعیت فرسایش آبی منطقه، 50.32 درصد از منطقه در کلاس کم و 49.11 درصد در کلاس متوسط خطر فرسایش آبی قرار گرفتند. فرسایش بادی 71.19 درصد و فرسایش آبی 28.81 درصد در کاهش حاصلخیزی اراضی منطقه موثر بوده است. نتایج حاکی از آن است که مقدار کل رسوب منطقه مورد مطالعه، 14412.23 متر مکعب در کیلومتر مربع در سال است که 10259.47 متر مکعب در کیلومتر مربع به‌وسیله فرسایش بادی و 4152.76 متر مکعب در کیلومتر مربع به‌وسیله فرسایش آبی صورت می‌گیرد.