تدوین نقشۀ برنامه‌ریزی استراتژیک محیطی بر پایۀ تغییرات کاربری اراضی و پهنه‌های سیل‌گیری مورد شناسی: نکارود

ارائۀ راه حل مناسب در کوتاه‌ترین زمان ممکن، هدفی است که یک برنامه‌ریزی استراتژیک از بین عوامل خطر‌آفرین محیطی دنبال می‌کند. تغییر کاربری اراضی، از جمله خطرهای نامحسوس و خطرآفرینی است که پهنۀ سیلاب و دورۀ بازگشت آن را افزایش می‌دهد. در این پژوهش، با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای سنجنده etm+ سال 2000 و سنجنده irs-1d سال 2012، درصد تغییرات کاربری اراضی حوضۀ آبریز «نکا» در استان مازندران و سطح وقوع سیل‌گیری با دورۀ بازگشت 2، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 ساله در محیط نرم‌افزار hecras و envi تعیین شد. سپس نتایج حاصل به محیط gis انتقال یافت و مشاهده شد در دهۀ گذشته، علاوه بر تغییر کاربری اراضی، پهنۀ سیل‌گیری در دورۀ بازگشت‌های مشخص شده نیز افزایش یافته است و در اثر این تغییرات، نتایج نشان داد کاربری اراضی کشاورزی 2.27 درصد، اراضی غیر‌قابل استفاده 7.31، شهری 1.91 افزایش و در مقابل جنگل 10.22 درصد و مرتع 1.27 درصد کاهش یافته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد hecras و hecgeoras با استفاده از arc gis می‌تواند مقادیر عددی و گرافیکی مناسبی را جهت مطالعۀ خصوصیات هیدرولیکی جریان در رودخانه‌ها و نیز کارایی تلفیق مدل‌های مذکور را جهت پهنه‌بندی سیلاب با دقت بالا توصیه می‌کند.