استفاده از بعد فراکتالی برای بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه‌های سیمای سرزمین

حساسیت سنجه های سیمای سرزمین به عامل مقیاس یکی از اصلی ترین چالش های پیش رو در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین و کمی سازی الگوهای مکانی به شمار می آید. مطالعه حاضر نیز در این راستا با استفاده از شاخص فراکتالی به بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه های سیمای سرزمین در بخش هایی از مناطق دشتی شمال کشور (پیرامون شهر ساری) پرداخته است. با پردازش تصاویر ماهواره ای لندست 8 (سنجنده oli)، نقشه طبقات کاربری/ پوشش زمین تهیه و با استفاده از روش سلول مرکزی به نقشه هایی با مقیاس های مکانی 30، 60، 120، 150، 200، 250 و 300 متر تبدیل شدند. سپس سنجه های سیمای سرزمین در سطح سیمای سرزمین برای کلیه نقشه ها محاسبه شد. در نهایت برای هر سنجه، معادلات رگرسیون خطی با تبدیل مقادیر سنجه ها به مقیاس لگاریتمی تشکیل و دو شاخص ضریب تعیین معادله و بعد فراکتال آنها محاسبه گردید. ضریب تعیین برای کلیه سنجه های تنوع برابر با مقدار صفر و برای سایر سنجه ها در دو دسته کلی حساسیت زیاد (r افزایشی) و بدون حساسیت (n بدون اثر) به دست آمد. تفسیر نتایج حاصل از این دو شاخص به خوبی توانست میزان حساسیت سنجه های سیمای سرزمین به عامل مقیاس (ضریب تعیین معادله) و نیز جهت و شدت تغییر سنجه ها به عامل مقیاس (بعد فراکتال) را نشان دهد.