تاثیر نوع بستر بر جمعیت دیاتومه‌های کفزی رودخانه ماسوله رود – گیلان

مطالعه حاضر با هدف تاثیر برخی عوامل فیزیکی و شیمیایی آب اسیدیته، دما، شوری، هدایت الکتریکی(ec)، آهن، سیلیکات، اورتوفسفات، نیترات، بر تنوع و تراکم جمعیت پریفیتون‌های (دیاتومه‌ها) یکی از انشعابات ماسوله رود در سه فصل تابستان، پاییز و زمستان 1389 انجام شد. نمونه‌ها از سطح بسترهای طبیعی سنگی، چوبی، شنی و گلی از رودخانه ماسوله رودخان با عرض شمالی ,37022 تا ,37023 از مدار استوا و طول شرقی ,49017 تا ,49019 واقع در شمال ایران (غرب استان گیلان) جمع‌آوری شدند. در مسیر رودخانه 5 ایستگاه در محدوده 15 کیلومتری برای نمونه‌برداری از بسترهای طبیعی انتخاب گردید. ارتفاع از سطح دریا و فاکتورهای نیترات، اورتوفسفات، سیلیکات، آهن، شوری، هدایت الکتریکی(ec) و ph در تمام ایستگاه‌ها مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. تغییرات جمعیت دیاتومه‌ها و ارتباط آن با فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی بررسی گردید. رودخانه دارای عمق آب کمتر از نیم متر و دمای بین 31-14 درجه سانتی‌گراد، میزان هدایت الکتریکیs.cm -1 µ1370 -617، میزان ph از 81/8 – 82/7 بود. غلظت مواد مغذی (mg l-1 21/0– 02/0po43- : ، mg l-1 5/3 – 2/1 no3- : ، mg l-1 02/0 – 5/6sio2: ، mg l-1 1/0 – 02/0> fe2+:، 5/6 - 02/0 =sio2) نشان‌دهنده وضعیت تروفیک رودخانه است. نمونه‌ها پس از شستشو و تهیه اسلاید با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه 23 جنس دیاتومه شناسایی شد. حداقل و حداکثر مقدار فراونی کل چمعیت دیاتومه‌ها روی بسترهای گلی (ایستگاه 4: 52/12%) و سنگی (ایستگاه 5: 86/30%) به‌دست آمد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین فراوانی نسبی (%) جمعیت دیاتومه‌ها بین بسترهای مختلف (گلی: 08/4 ±95/23؛ شنی: 97/0 ±52/15؛ چوبی: 62/0 ±71/17و سنگی: 08/4 ±95/23) اختلاف معنی‌داری را بین بستر سنگی با بسترهای شنی و گلی؛ و بستر چوبی با گلی نشان داد (05/0p<). در این مطالعه توزیع فراوانی جنس‌های دیاتومه روی بسترهای زبر (چوب، سنگ و ماسه) نسبت به بسترهای صاف و نرم (بستر گلی) بیشتر می‌باشد. بنابراین باتوجه به نتایج به‌دست آمده بسترهای چوبی و سنگی می‌توانند برای برنامه‌های پایش اکولوژیکی نسبت به بسترهای گلی و شنی مناسب‌تر باشند.