بررسی ترجیح زیستگاهی و اندازه گروه‌های جبیر (Gazella bennettii) در پناهگاه حیات وحش دره انجیر یزد

جبیر (gazella bennettii) از جمله گونه‌های طبقه آسیب‌پذیر(vu) فهرست سرخ است که اطلاعات اندکی پیرامون ویژگی‌های زیستی و زیستگاهی آن در ایران وجود دارد. این مطالعه به‌مدت دو سال (89-1388) به منظور تعیین ترجیح زیستگاهی و الگوی اجتماعی جبیر در پناهگاه حیات‌وحش دره انجیر، به انجام رسید. بدین منظور ابتدا مرز زیستگاه‌های جبیر در منطقه تعیین شد، سپس تعداد 15 ترانسکت در زیستگاه‌های مختلف جبیر در منطقه انتخاب و هر کدام به‌طور متوسط سالانه 10 مرتبه مورد پیمایش قرار گرفت. برای تهیه نقشه تیپ‌های زیستگاهی در نرم‌افزار arc gis، از پارامترهای شکل زمین و ساختار پوشش گیاهی استفاده شد و با بهره‌گیری از شاخص انتخاب جاکوب (jacob)، نقشه ترجیح زیستگاهی جبیر تهیه شد. هم‌چنین از تجزیه و تحلیل برداشت‌های میدانی متوسط اندازه گروه جبیر و ساختار جنسی آن در منطقه مورد مطالعه تعیین شد. نتایج این مطالعه نشان داد جبیر در پناهگاه حیات‌وحش دره انجیر، کوهپایه‌ها و دشت‌های پایکوهی را نسبت به دشت‌های صاف ترجیح می‌دهد. (شاخص انتخاب جاکوب برای کوهپایه‌ها معادل31/0 و برای دشت‌های صاف معادل 03/ - برآورد شد). این تیپ (دشت‌های پایکوهی) که 25 درصد زیستگاه‌های جبیر را در منطقه شامل می‌شود، پناه، منابع آبی و سایر منابع مورد نیاز جبیر را بهتر از سایر تیپ‌های زیستگاهی تامین می‌کند. براساس نتایج مطالعه، بیشترین فعالیت روزانه جبیر به‌خصوص در فصل تابستان و پائیز، هنگام صبح و قبل از گرم شدن هوا است. هم‌چنین متوسط اندازه گروه در منطقه مورد مطالعه، 32/0±07/2 (n=53, se=1/17 ) و نسبت جنسی (نر به ماده)، 179/0±52/0 برآورد شد که این تفاوت بین تعداد افراد نر و ماده، معنی‌دار نبود.