ارتباط مقاومت حرارتی رویشگاه‌های پده (populus euphratica) با ویژگی‌های محیطی در استان بوشهر

باوجود افزایش امواج گرمایی و حساسیت اکوسیستم‌های جنگلی در مناطق بیابانی، اطلاعات کمی از رویشگاه‌های پده در جنوب کشور در دسترس است. مشخصات درختان مادری، و ویژگی‌های جغرافیایی، اقلیمی و خاکی ده رویشگاه پده در استان بوشهر ثبت گردید. در آبان ماه، چهار درخت از هر رویشگاه انتخاب و 14 قلمه از هر درخت مادری تهیه شد. هفت ماه پس از کاشت، جوانه‌زنی، ارتفاع نهال و شاخه‌زایی ثبت و شوک حرارتی با شدت 70 درجه سانتی‌گراد اعمال شد. چهل روز بعد، زنده‌مانی، ارتفاع نهال، و تاب‌آوری اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که به استثنای مشخصه‌های زنده‌مانی و تاب‌آوری، تفاوت معنی‌داری بین رویشگاه‌‌های مورد مطالعه وجود دارد. شاخه‌زایی با افزایش قطر درختان مادری کاهش، جوانه‌زنی با افزایش ارتفاع از سطح دریا افزایش، و زنده‌مانی با افزایش شاخص خطر خشکسالی افزایش یافت. همچنین تاب‌آوری و ارتفاع نهال‌ها با بارندگی سالانه و طول جغرافیایی رابطه مستقیم و با تبخیر و تعرق و عرض جغرافیایی رابطه عکس نشان دادند. نتایج تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد که در مجموع رویشگاه‌هایی که از مناطق گرم، با خاک سنگین، و محتوای آهن زیاد و منگنز کم بودند، جوانه‌زنی کمتر و زنده‌مانی بیشتری داشتند. همچنین تاب‌آوری رویشگاه‌هایی که محتوای فسفر و پتاسیم خاک بالایی داشتند بیشتر بود. 

thermal resistance in euphrates poplar (populus euphratica) provenances and environmental dependency in bushehr province

despite the increase in heat waves and the sensitivity of forest ecosystems in desert areas, little information is available about the habitats of the euphrates poplar in the southern parts of iran. characteristics of mother trees and geographical, climatic and soil characteristics of ten euphrates poplar habitats in bushehr province were recorded. in november, four trees from each habitat were selected and 14 cuttings were prepared from each mother tree. seven months after planting, germination, sapling height, and branching were recorded and heat shock was applied at 70°c. forty days later, traits of revival, sapling height, and resilience were measured. the results showed that, except for revival and resilience, there is a significant difference between the studied provenances. branching decreased with increasing diameter of mother trees, germination increased with increasing height above sea level, and revival increased with increasing drought risk index. the resilience and height of seedlings showed a direct relationship with annual rainfall and latitude and an inverse relationship with evapotranspiration and latitude. the results of principal component analysis revealed that provenances that originated from relatively hot areas, with heavy soil, and high iron and low manganese contents had a lower germination and a higher revival rate. in addition, the resilience of provenances with high soil phosphorus and potassium contents was higher.