ارزیابی جریان محیط زیستی رودخانه بشار به روش هیدرولوژیک تنانت بر اساس نیازهای زیستی ماهیان شاخص

در این مطالعه ارزیابی جریان محیط زیستی رودخانه بشار با استفاده از روش هیدرولوژیک تنانت و مقایسه مشخصات عمق و سرعت جریان آب در مقاطع عرضی رودخانه با نیاز‌های مراحل مختلف چرخه زندگی ماهیان شاخص رودخانه انجام شد. برای پایش وضعیت ماهیان رودخانه بشار و برداشت مقاطع عرضی رودخانه پیمایش‌های صحرایی در مهرماه و دی‌ماه سال 1400 انجام شد. انتخاب گونه‌های شاخص براساس نظرسنجی از متخصصان انجام گرفت. از بین 23 گونه ماهی رودخانه بشار، 5 گونه از خانواده کپورماهیان بیشترین امتیاز را کسب کردند. نیازهای زیستی این گونه‌ها به عنوان گونه‌های شاخص استخراج گردید و مبنای مقایسه با داده‌های مقاطع عرضی رودخانه بشار قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که در بالادست رودخانه بشار (محدوده ایستگاههای هیدرومتری قلات و شاهمختار) طبقه خوب روش تنانت، شامل 40 درصد متوسط دبی سالانه برای دوره پرآبی (آذر تا اردیبهشت) و 20 درصد متوسط دبی سالانه برای دوره کم آبی (خرداد تا آبان)، به ترتیب مناسب تامین نیازهای زیستگاهی برای دو مرحله زندگی بالغ و لارو سیاه‌ماهیان رودخانه بشار است.

evaluating the environmental flow of beshar river, using tennant's hydrological method based on the biological requirements of indicator fishes

environmental flow of the beshar river was evaluated using tennant’s hydrological method, the comparison of the depth and speed of the water in the transverse sections of the river, and the needs of indicator fish species in different stages of the life cycle. field samplings were conducted in october and january 2021 to monitor the status of fishes in the beshar river and to collect cross-sections of the river. indicator species were selected based on the expert judgement survey method. among 23 fish species of the beshar river, five species from the cyprinidae family recieved the highest scores. the biological requirements of these species were extracted and used as the basis of comparison with the data of cross sections of the river. the obtained results showed that in the upper reaches of the river (between the two hydrometric stations of qalat and shah mokhtar) the good class of the tennant method, that includes 40% of the average annual discharge for the period of high flow (april to may) and 20% of the average annual discharge for the period of low flow (june to november), is suitable to provide the biological requirements of adult and larva of cyprinid species of the beshar river, respectively.