تجزیه و تحلیل روند تغییرات جمعیت زمستان گذران و جوجه آور اردک سرسفید (oxyura leucocephala) در ایران

در این مطالعه روند تغییرات جمعیت زمستان گذران و جوجه ‌آور اردک سرسفید (oxyura leucocephala) به عنوان یک گونه در خطر انقراض با استفاده از داده‌های سرشماری زمستانه سال های 1398 - 1347 و گزارش های جوجه آوری این گونه در تابستان دهه 1390 مورد بررسی قرار گرفت. روند تغییرات جمعیت زمستان ‌گذران گونه با استفاده از بسته آماری rtrim در نرم افزار r محاسبه گردید. نتایج این مطالعه حاکی از افزایش شدید جمعیت در ایران با شیب 21/3 درصد در سال بود. با این وجود، افزایش جمعیت طی ده سال اخیر شیب ملایم تری داشته است. میانگین جمعیت زمستان گذران اردک سرسفید در ایران، 126/3 ± 470/4 فرد طی 44 سال شمارش در مجموع 14 استان و 45 تالاب بوده است. به طور میانگین، 41/6 درصد جمعیت در استان مازندران، 25/1 درصد در فارس، 18/6 درصد در گلستان و 4/4 درصد در خوزستان و 10/3 درصد در سایر استان ها بوده است. جمعیت جوجه‌ آور اردک سرسفید در ایران بین 103 تا 301 جفت برآورد شد و جمعیت جوجه ‌آور این گونه در ایران نسبت به دهه های گذشته افزایش یافته است. شایسته است برای حفاظت از گونۀ اردک سرسفید، یک برنامه عمل یک پارچه، جامع و گونه محور، بر پایۀ شرایط آب و هوایی و جغرافیایی زیستگاه های تالابی گونه در سطح ملی تدوین گردد.

Analysis of Population, Breeding Status and Wintering Habitats of White-Headed Duck (Oxyura Leucocephala) in Iran

In this study, the trend of overwintering and breeding populations of the endangered whiteheaded duck Oxyura leucocephala was studied using 52 years of midwinter waterbirds census in Iran (1969 -2020) and breeding reports of the species in the 2010s. The trend of species population changes was calculated using RTRIM statistical package in R software. Species population in Iran indicates a substantial increase of 21.3% per year and a moderate increase of 4.4% per year over the last ten years. The results showed that the average annual total population of whiteheaded duck, overwintering in Iran, was 470.4 ± 126.3 over the past 44 years, covering 14 provinces and 45 wetlands. On average, 41.6% of the population was in Mazandaran province, 25.1% in Fars province, 18.6% in Golestan province, 4.4% in Khuzestan province, and 10.3% in other provinces. The breeding population of whiteheaded duck in Iran was estimated between 103 and 301 pairs, showing that the breeding population of the species in Iran has increased compared to the past decades. In order to protect this species, it is appropriate to develop a coherent and speciesoriented action plan based on the climatic and geographical conditions of the wetland habitats of the species at the national level.