تاثیر ارتفاع از سطح دریا و خصوصیات خاک بر تنوع آلفا و بتای مراتع پلور مازندران

تنوع زیستی یکی از مسائل مهم بوم‌شناختی است که پایه و اساس عملکرد اکوسیستم است. بنابراین حفظ تنوع زیستی برای رفاه انسان لازم و ضروری است. هدف از این پژوهش، بررسی روند تغییرات تنوع آلفا و بتا و مولفه های تنوع بتا در طول گرادیان ارتفاع در 5 طبقه ارتفاعی و همچنین تاثیر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر تغییرات شاخص های مذکور بود. در هر طبقه 20 نمونه خاک و در کل 100 نمونه از منطقه برداشت شده و ارتباط بین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی با شاخص‌های تنوع مورد بررسی قرار گرفت. تعداد گونه‌ها در 100 پلات برداشت شد و شاخص‌های تنوع آلفا و بتا در دو سطح پلات و ترانسکت در نرم‌افزار r محاسبه شد. بر اساس نتایج، کمترین میزان تنوع آلفای پلات (1/03 ± 12/47) و ترانسکت (1/06 ± 24/15) مربوط به کلاس ارتفاعی بیش از 3200 متر بود درحالی که کمترین مقدار تنوع بتای پلات 780 ± 11) و ترانسکت (0/44 ± 18) در کلاس ارتفاعی کمتر از 2600 متر مشاهده شد. در همه کلاس های ارتفاعی، بیش از 90 درصد از تغییرات تنوع بتا به‌واسطه مولفه روگشت گونه ای اتفاق افتاده و مولفه الگوی آشیانه ای سهم بسیار ناچیزی از تنوع بتا را توجیه کرد. مدل کلی (همه عوامل محیطی) تنها 11 درصد از تغییرات تنوع آلفا و 30 درصد از تغییرات تنوع بتا را توجیه نمود. این نتیجه بیانگر پیچیدگی بالای محیط و جوامع گیاهی است و به روشنی نشان می دهد که با استفاده از برخی متغیرهای محیطی نمی توان کل تغییرات ترکیب گیاهان را آشکار کرد.

Effects of Altitude and Soil Properties on Alpha and Beta Diversity in Plour Rangelands of Mazandaran

Biodiversity is one of the important aspects of natursal systems which supports ecosystem functions. Therefore, the preservation of biodiversity is necessary for human wellbeing. The curreny study aimed to investigate changes of alpha and beta diversity and its components along the elevation gradient of five classes and to evaluate the effects of physical and chemical characteristics of soil on these diversity indices. In each elevation class, 20 soil samples and a total of 100 samples were taken and the relationship between physical and chemical characteristics of soil with diversity indices was examined. The number of species was recorded at 100 plots and the alpha and beta diversity indices were calculated at two spatial scales (i.e., plot and transect) using R software. Based on the results, the lowest amount of alpha diversity across plots (12.47 ± 1.03) and transects (24.15 ± 1.06) were observed at the elevation class of > 3200 m, while, the lowest amount of beta diversity in plots (11 ± 0.78) and transects (18 ± 0.44) were observed in class of < 2600 m. In all altitude classes, more than 90% of the variation in beta diversity was explained by the species turnover component and the nested pattern component was responsible for a very small part of beta diversity. Environmental factors were explanined only 11% of the changes in alpha diversity and 30% of the beta diversity. This result indicates the high complexity of the environment and plant communities and clearly shows that using a few environmental variables cannot reveal all the changes in plant composition.