ارزیابی تنوع گونه‌ای و غنای پوشش گیاهی در دو کانون گرد و غبار استان خوزستان

تالاب‌های منصوریه و شریفیه به دلایل متعدد طی سال‌های اخیر خشک شده و به کانون گرد و غبار در استان خوزستان تبدیل شده اند. این پژوهش در تالاب‌های شریفیه و منصوریه با هدف اصلی مطالعه پوشش گیاهی از جنبه تنوع و غنای گونه‌ای این مناطق تالابی در زمان پخش آب و آب گیری و ارزیابی روند تغییرات آن پس از پخش آب و نیز آب گیری در اثر باران‌های سال‌های اخیر انجام شده است. برای ارزیابی تغییرات پوشش گیاهی با پیمایش صحرایی، تعداد 5 ترانسکت دائمی 100 متری با فواصل 50 متری در محل پخش آب به صورت تصادفی سیستماتیک مستقر شد و در مجموع از تعداد 30 پلات ثابت، داده‌ها در 6 زمان مختلف در سال‌های 1396 تا 1398 برداشت شد. با استفاده از عامل درصد پوشش، شاخص‌های غنا، یکنواختی و تنوع گونه‌ای اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد تفاوت معنی‌داری در زمان پخش آب و زمان بدون آب رسانی در تالاب منصوریه وجود دارد. شاخص‌های تنوع سیمپسون و شانون نشان داد پس از پخش آب به وسیله کانال شهید پورشریفی و وقوع بارندگی‌ها، میزان تنوع به تدریج افزایش یافته است. همچنین در تالاب شریفیه نیز شاخص‌های تنوع شانون و سیمپسون در پی افزایش غنا و کاهش غالبیت از 2 گونه غالب به 20 گونه متنوع، افزایش یافتند بهنحوی که بین درصد پوشش و شاخص‌های تنوع و غنا در سال‌های متوالی 1396 و 1397 تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. در مجموع در عرصه‌های پخش آب، افزایش پوشش گیاهی بومی مشاهده شد که سبب جلوگیری از ایجاد گرد و غبار می‌شود.

Assessment of Species Diversity and Vegetation Richness Indices in Two Dust Centers of Khuzestan Province

Mansourieh and Sharifieh are two recently dried wetlands in Khuzestan province, that have become important dust sources. This study was carried out in Sharifieh and Mansourieh wetlands to assess the vegetation condition and trend, following the implementation of water spreading and artificial recharge in recent years. To evaluate changes in vegetation, five transects of 100 meters, 50 meters apart, were established in the water spreading site in a random systematic manner, and data was collected from 30 permanent plots for six times between 20172019. Species richness and diversity indices were measured using the coverage percentage factor. The results obtained in Mansourieh showed a significant difference between the water spreading site and the nonirrigated site. Simpson and Shannon indices showed a gradual increase in species diversity following the implementation of flood spreading by means of Shahid Poursharifi Channel. Likewise, in Sharifieh wetland, Shannon and Simpson diversity indices improved in response to the enhancement of species richness and decreasing dominance (from two dominant species to over 20 species). In Sharifieh, we obtained a significant difference between the years 2017 and 2018 in terms of diversity indices. In general, the flood spreading areas will experience an improvement in native vegetation, which will be translated into reduced dusts storm frequency and severity.