ارائه روش نوین اولویت‌بندی راهبردهای مقابله با بیابان‌زایی بر اساس تصمیم‌گیری چند‌معیاره

پرداختن به مسئله بیابان زایی به خاطر ماهیت چندمعیاری آن، توسعه روز افزون، گسترده و بلندمدت بودن و تاثیر هم زمان بر منابع سرزمینی و جمعیت های انسانی، به منظور دستیابی به توسعه پایدار ضروریست. از این رو لازم است به منظور بهره برداری بهینه از امکانات و سرمایه های محدود اختصاص یافته به این امر، راهبردهای مقابله با بیابان زایی با توجه به معیارهای مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد تا ضمن دستیابی به نتایج بهتر، از هدررفت سرمایه های ملی جلوگیری شود. بنابراین به منظور رتبه بندی راهکارهای مقابله با بیابان زایی، در چارچوب مدل های تصمیم گیری چندشاخصه، از روش دیمتل استفاده شد. ابتدا در چارچوب روش تصمیم گیری چند شاخصه و با استفاده از مدل دلفی، معیارها و راهبردهای مهم و اولویت دار شناسایی شده و سپس اولویت نهایی راهبردها با استفاده از روش دیمتل مورد ارزیابی قرار گرفت. بر مبنای نتایج به دست آمده، راهبردهای توسعه و احیاء پوشش گیاهی (23a)، تغییر الگوی آبیاری و اجرای روش های کم آب خواه (33a) و کنترل چرای دام (20a) به ترتیب به عنوان مهم ترین راهبردهای مقابله با بیابان زایی در منطقه تشخیص داده شدند. بنابراین پیشنهاد شد در طرح های کنترل و کاهش اثرات بیابان زایی و احیاء اراضی تخریب یافته، نتایج و رتبه بندی به دستآمده مورد توجه قرار گیرد.

Introducing a New Approach for Prioritizing Combating Desertification Strategies Based on Multi- Attribute Decision Making

Addressing desertification, due to its multicriteria nature, increasing development, extensive and longterm impacts on natural resources and human populations, is necessary to achieve sustainable development. Therefore, for optimal utilization of facilities and limited funds allocated to this issue, evaluation of current strategies, based on different criteria is essential to avoid wasting national funds, while achieving better results. The current study used Decision Making Trial and Evaluation Laboratory (DEMATEL) to rank desertification strategies in the context of MultiAttribute DecisionMaking (MADM) models. First, important and highpriority criteria and strategies were identified within the framework of MADM, using the Delphi method. Then, the final priority of strategies was determined using the DEMATEL method. Based on the obtained results, vegetation cover development and reclamation (A23), change of irrigation patterns and implementation of low water demand methods (A33), and livestock grazing control (A20) were recognized as the most important combating desertification strategies in the region. Therefore, it is suggested to consider the obtained results and ranking in control plans to reduce the effects of desertification and reclamation of destructed lands.