بررسی تاثیر شاخص‌های پیوند از دور بر تولید خالص اولیه (npp) در دامنه شمالی البرز

یکی از موضوعات اصلی تحقیقات علمی در زمینه اثر تغییر اقلیم جهانی، بررسی تغییرات چرخه کربن در مراتع است و تولید خالص اولیه (npp) مولفه‌ای مهم در این چرخه از نظر ذخیره کربن و شاخصی کلیدی برای ارزیابی کارکرد اکوسیستم است. در این تحقیق رابطه تولید خالص اولیه با نوسانات اقیانوسی اتمسفری به صورت ماهانه و فصلی در فاصله سال‌های 2016-2000 در دامنه شمالی رشته کوه البرز مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور برای مدل سازی رابطه تولید ناخالص اولیه با شاخص‌های اقیانوسی اتمسفری، میزان npp با استفاده از محصولات سنجنده مودیس استخراج شد. برای بررسی روابط هم زمان و غیرهم زمان در سری‌های مختلف زمانی از رگرسیون چندمتغیره و برای بررسی روند تغییرات تولید خالص اولیه در فصل‌های مختلف در طول دوره آماری مورد مطالعه از آزمون من کندال استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین بیشترین میزان تولید خالص اولیه در فصول بهار و تابستان به ترتیب به میزان 2/06 و 1/30 و کمترین مقدار در فصول پاییز و زمستان به ترتیب برابر با 0/68 و 0/55 گرم کربن در متر مربع در روز بود. روند معنی‌دار تغییرات npp در فصول پاییز و زمستان مشاهده شد. به طور کلی نتایج نشان داد که npp تحت تاثیر عوامل اقلیمی به ویژه بارش بوده و شاخص‌های مربوط به انسو (النینو نوسان جنوبی) از عوامل موثر بر بارش و در نتیجه تولید خالص اولیه در منطقه شمال کشور است.

Investigating the Effects of Teleconnection Indices on Net Primary Production in the North of Iran’s Alborz Mountains

One of the main scientific topics on the effects of global climate change is to assess changes in the carbon cycle in rangelands. Net Primary Production (NPP) is an important component of this cycle, in terms of carbon storage, and a key indicator for assessing the ecosystem function. This research aimed to investigate the correlation between NPP and oceanatmospheric oscillations, monthly and seasonally, from 2000 to 2016 in the north of Iran rsquo;s Alborz Mountains. Net Primary Production of terrestrial vegetation was extracted from MODIS data and used in a model along with oceanatmospheric oscillations. Multivariate regression analysis was used to investigate the simultaneous and lagged status in different timescales. MannKendal test was used for trend analysis in different seasons over the studied period. Results showed that the highest NPP values were 2.06 and 1.30 g C m2 d1 in spring and summer and the lowest were 0.68 and 0.55 g C m2 d1 in autumn and winter, respectively. The trend of NPP variations was significantly different in autumn and winter. Overall, it was showed that NPP was affected by climatic variables, especially precipitation, and variables related to ENSO indicator are the main factors affecting precipitation, thereby affecting NPP in the north of Iran.