مکان‌یابی اکوپارک در شهرستان‌های مرکزی استان اردبیل با استفاده از مدل های تحلیل چندمعیاره

امروزه به‌علت پیشرفت‌های صنعتی و رشد فزاینده محیط‌های شهری، ایجاد اکوپارک، به عنوان مکانی که بتواند شرایط محیط زیست طبیعی را برای بشر فراهم کند، ضروری است. هدف مطالعه حاضر مکان‌یابی تطبیقی اکوپارک در سطح شهرستان‌های اردبیل، مشکین‌شهر، سرعین، نیر و نمین با استفاده از مدل‌های تحلیل چندمعیاره است. در راستای رسیدن به اهداف پژوهش، ابتدا چهار معیار و 15 زیرمعیار به‌عنوان عوامل موثر بر مکان‌یابی اکوپارک شناسایی شدند. سپس برای وزن‌دهی عوامل، از روش فرایند تحلیل شبکه‌ای (anp) و برای تحلیل مدل نهایی از روش میانگین گیری وزن دار ترتیبی (owa) به‌عنوان یکی از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره استفاده شد. نتایج حاصل از وزن‌دهی معیارها نشان داد که معیار فاصله از رودخانه‌ها بیشترین مقدار ضریب وزنی را به خود اختصاص داده است. برای انتخاب مکان مناسب اکوپارک، محدوده مورد مطالعه به چهار گروه از توان بالا تا فاقد توان طبقه‌بندی شد که 130815 هکتار از مساحت محدوده در طبقه با توان زیاد و 167213 هکتار در طبقه با توان متوسط قرار دارد. مناطقی که به‌عنوان نقاط با توان بالا جهت ایجاد اکو پارک شناسایی شدند، به‌طور عمده در کاربری‌های جنگل، مراتع متوسط و باغات قرار دارند. این مناطق، بیشتر در نزدیکی یکی از رودخانه‌های دائمی و بزرگ استان قرار گرفته‌اند. با توجه به نتایج مطالعه، بخش‌های جنوبی مشکین‌شهر و شمال کوه سبلان به‌علت وجود جاذبه‌های متنوع طبیعی و انسانی و داشتن محیط بکر به‌عنوان مناسب‌ترین مکان جهت ایجاد اکوپارک انتخاب شد.

Ecopark Site Selection in the Central Cities of Ardabil Province, Using Multi-Criteria Analysis Models

Today, due to industrial advances and the expansion of urban environments, it is essential to create ecoparks as places that can provide natural environments for human. The current study performed a comparative ecopark site selection across Ardabil, Meshkinshahr, Sarein, Nir and Namin, using multicriteria analysis models. To achieve the research objective, four criteria and 15 subcriteria were identified, as effective factors on ecopark site selection in the region. The analytic network process (ANP) was used to weigh the factors and ordered weighted average (OWA) was employed, as a multicriteria decision making method, to analyse the final model. Results of the weighting approach showed that distance from rivers accounted for the highest weight coefficient. To select suitable places for ecopark, the study area was classified into four groups of high to low land suitability, including 130815 hectares of high and 167213 hectares of moderate suitability. Lands with high suitablity were mainly located in forests, fair rangelands and orchards. In addition, suitable areas were mostly located near one of the large and permanent rivers of the province. Based on the results, southern parts of Meshkinshahr and the north of Sabalan Mountain were selected as the most suitable areas for ecopark, due to the existence of various natural and human attractions and having a pristine environment.