کاربرد مدل‌سازی صدای ترافیک در تعیین منطقه اثر بوم‌ شناختی جاده‌ها در زیستگاه‌های طبیعی استان لرستان

آلودگی صوتی ناشی از جاده می تواند در یک فضای گسترده تر از موقعیت مکانی جاده اثرگذار باشد. این گستره تحت عنوان منطقه اثر بوم شناختی جاده در محدوده خط تراز 40 دسی بل در دو طرف جاده مشخص می شود. در این پژوهش ابتدا با استفاده از مدل صدای ترافیک جاده (crtn)، پراکنش صوت ناشی از جاده های استان لرستان تعیین شد. سپس، سطح زیستگاه های طبیعی (جنگل بلوط، درخت زار پراکنده و مرتع) در منطقه اثر بوم شناختی جاده تحلیل شد. نتایج نشان داد که منطقه اثر جاده براساس تراز صوت 40 دسی بل بین 2000-50 متر می باشد. همچنین زیستگاه های واقع در حوضه های آبخیز خرم آباد، پلدختر، و کرخه بیشترین اثر را از صدای ترافیک دریافت می کنند. همچنین، در منطقه مورد مطالعه، 6.2 % از سطح جنگل های بلوط، 8.4 % از سطح درخت زارهای پراکنده، و 12.1 % از سطح مراتع در منطقه اثر بوم شناختی جاده ها قرار گرفته اند. علاوه بر این، 7.4 % از مساحت مناطق حفاظت شده استان لرستان تحت تاثیر صدای ترافیک جاده ها قرار دارد که منطقه شکار ممنوع چهارشاخ با 42.6 %، تالاب پلدختر با 28.6 % و پناهگاه حیات وحش ازنا درود با 13 % دارای بیشترین مساحت تحت تاثیر هستند. تعیین گستره اثرپذیری از صدای ترافیک می تواند معیار مناسبی جهت تعیین مناطق آسیب پذیر عمل نماید.