مطالعه تطبیقی مولفه‌های اثرگذار بر انتزاع استان‌ها پس از انقلاب اسلامی از دیدگاه جغرافیای سیاسی و برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای

هدف این مقاله، پژوهشی بین‌رشته‌ای میان جغرافیای سیاسی و علوم منطقه‌ای برای تشخیص دلایل اثرگذار بر چگونگی صورت‌بندی تقسیمات کشوری است. روش پژوهش تلفیقی از روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی است و دامنه شمول آن به‌لحاظ موضوعی با توجه به عناصر چهارگانه فضا، شامل انتزاع، نام‌گذاری، تعیین مرکزیت و تعیین حدود استان جدید است. پرسش پژوهش ناظر بر چیستی مولفه‌های مورد بحث در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به‌منظور تعیین عناصر چهارگانه سازمان‌دهی سیاسی فضاست. نتایج پژوهش نشان می‌دهد از مولفه‌های اثرگذار در ناحیه‌بندی سیاسی فضا 1. مولفه‌های جمعیت، وسعت، شعاع عمل‌کرد مراکز اداری و کوچک‌سازی برای همگنی در تعیین سطح، 2. مولفه‌های هویت نواحی و مجاورت همگن در تعیین محدوده، 3. مولفه‌های جمعیت و شاخص‌های اداری در تعیین مرکزیت، 4. مولفه‌های هویت‌یابی فرهنگی (قومی- زبانی) و هویت‌بخشی از سوی حاکمیت سیاسی در تعیین نام بوده‌اند. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که جغرافیای قدرت و حمایت به‌همراه سازکارهای موجود در قوانین ایران جهتی در راستای انتزاع استان‌ها و کوچک کردن واحدهای سرزمینی دارند.