پایش تغییرات فیزیکی سیمای سرزمین شهر کرج با استفاده از تحلیل سینوپتیک و تصاویر ماهواره‌‌ای

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی روند تغییرات عناصر ساختاری سیمای سرزمین شهر کرج طی سال‌‌های 1368 تا 1392 طراحی و با استفاده از تحلیل سینوپتیک سیمای سرزمین انجام شده است. نقشه‌‌های سیمای سرزمین از سه فریم تصویر ماهواره‌ای سنجنده tm ماهواره لندست سال‌های 1368، 1380 و 1392 با استفاده از روش تفسیر تلفیقی تهیه شده است. سپس تعدادی از سنجه‌‌های سیمای سرزمین شامل تعداد تکه، تراکم تکه، شکل سیمای سرزمین، بزرگ‌ترین تکه، تنوع شانون، پیوستگی، تراکم حاشیه، درصد پوشش سیمای سرزمین در دو سطح سیمای سرزمین و کلاس کاربری، و پوشش محاسبه و تغییرات آن‌ها بررسی شده است. داده‌‌های تحقیق نیز با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌‌ای، تصاویر ماهواره‌ای، نقشه‌های توپوگرافی و همچنین بازدید میدانی از منطقه گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد سیمای سرزمین شهر کرج در بازه زمانی اول (1368- 1380) روند تغییراتی متفاوت با بازه زمانی دوم (1380- 1392) داشته است؛ ولی به‌طور کلی در انتهای بازه زمانی، سیمای سرزمین منطقه مورد مطالعه تکه‌‌تکه‌تر (افزایش تعداد تکه‌‌ها از 1612 تکه در سال 1368 به 2024 تکه در سال 1392)، ازنظر شکلی پیچیده‌‌تر و نامنظم‌‌تر، به‌لحاظ پیوستگی تکه‌‌ها ناپیوسته‌‌تر و ازنظر نوع کاربری و پوشش موجود از تنوع آن‌ها کاسته شده است. همچنین، نتایج گویای آن است که گسترش مناطق انسان‌‌ساخت موجب افزایش ازهم‌گسیختگی، بی‌‌نظمی و پیچیدگی تکه‌‌ها و کاهش سطح کلاس کشاورزی منطقه شده و درصورت ادامه این روند در آینده ممکن است باعث فروافت شدید کارکردها و خدمات اکوسیستم‌‌ها به‌ویژه کاربری کشاورزی شود.