واکاوی تغییرات زمانی و مکانی دماهای حداکثر در ایران

دماهای حداکثر طیف وسیعی از فعالیت‌ها را به‌ویژه در دوره گرم سال و ساعات بعدازظهر تحت تاثیر قرار می‌دهند. در این مقاله، تغییرات زمانی و مکانی دماهای میانگین حداکثر و بالاترین دماها در ایران با روش‌‌های آماری در یک دوره 45ساله بررسی شده است. پهنه‌‌بندی‌‌های دمایی با استفاده از قابلیت‌‌های شبکه‌‌ای gis انجام، و با آزمون‌‌های مختلف آماری ارزیابی شده است. همچنین، رابطه دماهای حداکثر با عوامل محلی، و روندهای دمایی با استفاده از معادله‌‌های رگرسیونی تحلیل شده است. نتایج مطالعه شش پهنه متفاوت دمای حداکثر را در کشور مشخص کرده است. بررسی نقشه‌‌ها و مقایسه ضرایب b استاندارد مدل‌‌های رگرسیون چندگانه، نقش بارز عرض جغرافیایی و سپس ارتفاع را در کنترل دماهای حداکثر به‌ویژه در دوره سرد سال، با کمترین میزان تغییرپذیری دمایی در سواحل جنوب تایید کردند. نتیجه آزمون shapiro-wilk حکایت از نرمال بودن دماها دارد و آزمون levene اغلب بیانگر برابری واریانس‌‌های دمایی بین پهنه‌‌هاست. همچنین، آزمون‌‌های games-howell و gabriel ثابت کردند میانگین‌های دمای حداکثر پهنه‌‌ها در تمام مقیاس‌‌های زمانی به‌‌صورت دوبه‌‌دو با یکدیگر اختلاف معنادار دارند که این امر نشان از درستی پهنه‌‌بندی‌‌ها دارد. میانگین دمای بعدازظهرها در سطح کشور برمبنای لایه شبکه‌‌ای، 3/25 درجه سلسیوس محاسبه شد که نسبت به 45 سال گذشته، 62/0 درجه سلسیوس افزایش یافته است.