جایگاه مراکز جمع‌آوری شیر در شبکه‌های فضایی بازاریابی محصول شیر در نواحی روستایی مطالعه موردی: روستاهای شهرستان خدابنده، استان زنجان

مطالعه شبکه‌‌ها و زنجیره‌‌های بازاریابی محصولات کشاورزی از دهه 1990م، به‌عنوان یکی از حوزه‌‌های علمی، به‌سرعت درحال رشد است. اقتصاددانان، جامعه‌‌شناسان و متخصصان شاخه‌‌های مدیریتی در تشریح و مطالعه چرخه‌‌های بازاریابی محصولات کشاورزی مشارکت داشته‌اند. در این میان از دیدگاه علوم اجتماعی، جست‌وجو درباره انسان و رفتارهای سازمانی و اقدامات وی، به‌کارگیری چشم‌اندازی تکنیکی، مطالعه مداوم فرایندهای پیونددهنده و روابط آن، باعث ظهور شاخه مطالعات شبکه‌‌ای و زنجیره‌‌ای شده است. براساس این، تحقیق در چرخه، زنجیره یا شبکه بازاریابی محصولات کشاورزی می‌‌تواند به سه جریان، یعنی مدیریت زنجیره تامین، رهیافت سازمان‌های اقتصادی و رویکرد شبکه تقسیم شود. تجربه‌ها و مطالعات کشورهای مختلف بیانگر وجود شبکه‌‌های گوناگونی برای بازاریابی محصولات کشاورزی و به‌ویژه شیر تولیدی در نواحی روستایی است که هریک از این شبکه‌ها دارای عناصر و گره‌‌گاه‌‌های مشخصی برای تبادل شیر از تولیدکننده تا مصرف‌‌کننده هستند. هدف این مقاله، تعیین مطلوب‌‌ترین عنصر در جریان بازاریابی و بازاررسانی محصول شیر در میان عناصر موجود در شبکه‌های رایج بازاریابی در شهرستان خدابنده (استان زنجان) است. برای دست‌یابی به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی با به‌کارگیری داده‌های پرسش‌نامه، مطالعات میدانی و تکنیک‌‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره (تکنیک dematel) استفاده شده است. نتایج بیانگر غلبه کارکردی مراکز جمع‌آوری شیر به‌عنوان عنصر گره‌‌گاهی سایر عناصر تولید تا مصرف در شبکه فضایی بازاریابی شیر است.