نقش انرژی هسته‌ای در تغییر وزن ژیوپلیتیکی ایران (با تاکید بر منطقه خلیج فارس)

قدرت ملی، به‌عنوان مفهومی ژیوپلیتیکی، برایند توانایی‌ها و مقدورات یک کشور است که بر‌گرفته از وزن ژیوپلیتیکی آن است. تامین امنیت ملی و قدرت چانه‌زنی هر دولت در عرصه بین‌المللی هم ناشی از مولفه‌های قدرت ملی و وزن ژیوپلیتیکی آن دولت است. افزایش این مقوله‌ها در گسترش مرزهای ژیوپلیتیکی موثرند. مرز ژیوپلیتیکی حوزه‌های نفوذ کشور متروپل است که مرزهای سیاسی کشور را دربرمی‌گیرد و تابعی از الگوی رقابت بازیگران در فضای جغرافیایی است. بازیگران سعی بر انبساط فضایی- جغرافیایی قلمرو ژیوپلیتیکی و یا پیشروی مرز ژیوپلیتیکی خود دارند و درمقابل، تلاش می‌کنند تا قلمرو ژیوپلیتیکی دیگران، به‌ویژه رقیبان منقبض و محدود شود و مرز ژیوپلیتیکی آن‌ها پسروی کند. از مولفه‌های تاثیرگذار در تولید قدرت و افزایش وزن ژیوپلیتیکی، انرژی هسته‌ای است. دسترسی به انرژی هسته‌ای، به‌عنوان یک پارادایم، باعث انبساط و انقباض مرزهای ژیوپلیتیکی ایران شده و چالش‌های ژیوپلیتیکی و سیاسی ایران را در منطقه خلیج فارس- که در نیم‌قرن ‌اخیر تابعی از کاهش یا افزایش قدرت ملی و وزن ژیوپلیتیکی ایران بوده است- متحول کرده است. به‌نظـر می‌رسـد رویکرد مدبّـرانه به سرچشمه‌های قـدرت (ازجمله انرژی هستـه‌ای) می‌تواند به گستـرش مـرزهای ژیوپلیتیکی و بالا رفتن جایگاه ایران در عرصه‌های بین‌المللی بینجامد و موجب تحول در بسیاری از چالش‌های ژیوپلیتیکی و سیاسی ایران، به‌ویژه در منطقه خلیج فارس شود.تحقیق حاضر با رویکرد و نگرشی توصیفی- تحلیلی به‌دنبال پاسخ این سوال است که دست یافتن به چرخه انرژی هسته‌ای، به‌عنوان عامل فزاینده وزن ژیوپلیتیکی، سبب گسترش مرزهای ژیوپلیتیکی ایران و راهگشای بسیاری از چالش‌های ژیوپلیتیکی و سیاسی می‌شود.