ارزیابی توان و موازنه اکولوژیکی استان لرستان با رویکرد آمایشی

ارزیابی توان و موازنه اکولوژیک تعیین می‌کند که هر یک از فعالیت‌های انسانی در کدام پهنه از سرزمین قابل انجام است و بالعکس در هر یک از پهنه‌ها چه فعالیت‌هایی قابل انجام نیست یا انجام دادن آن صرفه اقتصادی به دنبال ندارد یا مخرب پایداری محیطی است. این پژوهش با هدف حفظ قابلیت‌های زیست‌محیطی، به آزمون و ارزیابی قابلیت سنجش در حوزه استان لرستان، که با آهنگی فزاینده گسترش شهری را دنبال کرده، می‌پردازد. به همین منظور تعیین توان اکولوژیک حوزه استان لرستان برای گسترش سکونتگاهی و همچنین مشخص کردن امکانات، توانمندی‌ها و محدویت‌های منابع سرزمینی منطقه لرستان به عنوان بستر مناسب هرگونه برنامه‌ریزی، است. روش مطالعه در تحلیل قابلیت‌سنجی زمین مبتنی بر یک مدل اکولوژیکی است که بر مبنای روش آمایش سرزمین منطق فازی طراحی شده ‌است. از بین معیارها و گزینه های مختلف موثر در قابلیت زمین، سه گزینه اصلی قابلیت زراعی، جنگلداری و توسعه شهری، سکونتی و فعالیت ها مورد بررسی قرار گرفتند. پتانسیل‌های وسیع محیطی و اکولوژیکی، عوامل محدودکننده‌ای برای توسعه شهری به‌شمار می‌روند. 94 درصد پهنه استان دارای توان جهت توسعه سکونت و صنعت هستند، البته این مقدار تنها مربوط به اراضی مجاز توسعه است و در مقابل حدود 6 درصد از اراضی فاقد توان اکولوژیک جهت توسعه سکونت و صنعت هستند. بنابراین، تقویت زیرساخت‌های سبز شهری، ترویج توسعه کشاورزی سازگار با تنوع زیستی و اجرای اقداماتی مانند احیای جنگل‌ها برای افزایش پوشش گیاهی منطقه‌ای ضروری است.

assessment of ecological capacity and balance in lorestan province with a spatial planning approach

the assessment of ecological capacity and balance evaluates the permissible human activities within each land zone, while also identifying activities that are either infeasible, lack economic viability, or adversely affect environmental sustainability. this investigation seeks to safeguard environmental functions through the analysis and evaluation of ecological potential in lorestan province, which is undergoing significant urbanization. in pursuit of this objective, the ecological capacity for settlement expansion within lorestan province is assessed, alongside the identification of the opportunities, capabilities, and constraints inherent in the region’s land resources, thereby establishing a foundation for effective planning. the research utilizes a land capability analysis methodology based on an ecological framework developed through fuzzy land-use planning techniques. among the myriad criteria and variables influencing land capability, three primary factors—agricultural potential, forestry, and urban-residential development—were scrutinized. significant environmental and ecological potentials act as critical constraints on urban development. approximately 94% of the province’s territory is deemed suitable for residential and industrial advancement; however, this statistic pertains exclusively to areas earmarked for development, while approximately 6% of the land exhibits insufficient ecological capacity to support such expansion. consequently, it is imperative to enhance urban green infrastructure, foster biodiversity-oriented agricultural practices, and implement initiatives such as forest restoration to improve regional vegetation cover.