اماکن عبادی - فرهنگی به مثابه یک مکان سوم: تبیین نقش مساجد در پایداری اجتماعی شهر خرم ‌آباد

مساجد به عنوان یک مکان سوم از صدر اسلام تا به امروز دارای کارکردهای مختلفی بوده‌اند. به طوریکه این اماکن مذهبی فرهنگی علاوه بر بعُد عبادی و نیایشی همواره در امور فرهنگی- اجتماعی و تقویت آرمان‌های والای انسانی ایفای نقش کرده­اند. هدف پژوهش حاضر تبیین نقش مساجد به عنوان یک مکان سوم در پایداری اجتماعی شهر خرم‌آباد است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی است. نمونه آماری مورد پژوهش شامل 150 نفر از شهروندان شهر خرم‌آباد است که به صورت تصادفی ساده با استفاده از نرم‌افزار sample power مورد بررسی قرار گرفته­اند. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از نرم‌افزارهای spss26 و amos24 استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه‌ای پژوهش نشان داد مساجد با میانگین 2.92 نقش کمی بر پایداری اجتماعی شهر خرم‌آباد دارند. همچنین نتایج مدل عاملی مرتبه دوم پژوهش نشان داد در میان ابعاد مورد مطالعه، بُعد - سیاسی فرهنگی با بار عاملی 0.98 داری بیشترین اثرگذاری و بُعد اجتماعی و اقتصادی با وزن عاملی 0.42 دارای کمترین اثرگذاری در شهر خرم‌آباد است. در نهایت نتایج تحلیل مسیر مدل ساختاری پژوهش نشان داد که دست‌یابی به پایداری اجتماعی از طریق مساجد در شهر خرم‌آباد با بهبود شاخص‌های اثرگذار در شش بعُد سرمایه اجتماعی، تعاملات اجتماعی و افزایش حس تعلق، تبادل آزادانه عقاید و آرا، تقویت همبستگی اجتماعی و تقویت روحیه جمعی با وزن‌های کوواریانسی 0.49، 0.48، 0.47، 0.42، 0.32 و 0.19 امکان‌پذیر است. 

religious-cultural places as a third place: explaining the role of mosques in the social sustainability of khorramabad city

mosques, as a third place, have had various functions since the beginning of islam until today. apart from prayers and rituality, these religious and cultural places have always played a significant role in socio-cultural affairs and strengthening high human ideals. the purpose of the current research is to explain the role of mosques as a third place in the social sustainability of khorramabad city. the research method is descriptive-analytical and survey type. the statistical sample of the research includes 150 citizens of khorramabad city, who were surveyed in a simple random way using sample power software. spss26 and amos24 software were applied for data analysis. the results of the single-sample t-test of the research showed that mosques with an average of 2.92 have an inconsiderable role in the social stability of khorramabad city. also, the results of the second-order factor model of the research showed that among the studied dimensions, the political-cultural dimension with a load factor of 0.98 has the most impact and the social and economic dimension with a load factor of 0.42 has the least impact in khorramabad city. finally, the results of the analysis of the course of the structural model of the research showed that achieving social sustainability through mosques in khorramabad city by improving the effective indicators in the six dimensions of social capital, social interactions and increasing the sense of bonding, free exchanging the opinions and votes, strengthening social solidarity and strengthening morale. with weighted covariance of 0.49, 0.48, 0.47, 0.42, 0.32 and 0.19 is conceivable.