تحلیل میزان تاب‌آوری روستائیان کشاورز در راستای مدیریت خشکسالی مطالعه موردی: روستائیان کشاورز دهستان سی ریز

با توجه به تغییرات اقلیمی در دهۀ اخیر، تاب‌آوری در زمان مخاطرات مورد توجه محققان قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل میزان تاب‌آوری روستاییان کشاورز در راستای مدیریت خشک‌سالی  و کاهش خسارات واردۀ آن به جامعۀ بهره‌بردار روستایی  است، پس از بررسی‌های متعدد در حوزۀ نظری تاب‌آوری و بررسی ابعادی که بیان‌کنندۀ تاب‌آوری بودند برای سنجش میزان تاب‌آوری از ترکیب مدل مکانی کاتر و مدل اجتماع‌محور استفاده شد که به ابعاد تاب‌آوری و نقش کلیدی جوامع محلی اشاره دارد و ابعاد اجتماعی، نهادی، اقتصادی، کالبدی و اکولوژیکی به‌عنوان ابعادی کلی که تبیین‌کنندۀ تاب‌آوری هستند، انتخاب شد. روش پژوهش به‌صورت کمی پیمایشی است و از روش‌های توصیفی، تحلیل و هم‌بستگی استفاده‌ شده است. بدین منظور، شش روستا از دهستان سی ریز در شمال استان کرمان که در وضعیت خشک‌سالی شدید قرار دارند، انتخاب شد. روش نمونه‌گیری در این تحقیق تصادفی ساده است و با 286 نفر از سرپرستان خانوار روستایی از طریق پرسش‌نامه‌های ساخت‌یافته مصاحبه شده است. داده‌های به‌دست آمده با استفاده از آزمون t تک‌نمونه‌ای و ضریب هم‌بستگی پیرسن تحلیل شد. نتایج پژوهش بر ضعیف بودن تاب‌آوری در تمامی ابعاد در این شش روستا تاکید دارد و اثرات خشک‌سالی را در این روستاها تشدید کرده و موجب خسارات بسیاری به روستاییان و به‌طور مشخص کشاورزان شده است.

analysis of resilience of rural farmers in the direction of drought management case study: farmer villagers of siriz district

due to climate change in recent decades, resilience in times of crisis has become the focus of researchers. the aim of the current research is to analyze the resilience of rural farmers in the wake of drought management and the reduction of damage incurred to the rural community. after investigating numerous studies in the theoretical field of resilience and examine the characteristics expressing the resilience to measure, a combination of the spatial and community-oriented models were used which refer to the dimensions of resilience. further, the key role of local community as well as social, institutional, economic, physical and ecological dimensions are selected to explain resilience. the research method is quantitative - survey and descriptive, analytical and correlational methods have been used. for this purpose, six villages were selected from siriz rural district in the north of kerman province, which are in severe drought condition. among the 1118 households of the statistical population, using the cochran formula, a sample size of 286 households was studied. the sampling method in this random research is simple and 286 heads of rural households were interviewed through structured questionnaires. the obtained data were analyzed using one-sample t-test, and correlation coefficient. the results emphasize the weak resilience in all aspects in these 6 villages where the effects of draught intensified and caused a lot of damage to the villagers and specifically to the farmers.