آشکارسازی تغییرهای زمانی- مکانی عناصر دما و بارش در ایران

در تحقیق حاضر، تغییرهای اقلیمی (دما و بارش) را در کل محدوده ایران بررسی و ارزیابی کرده‌ایم. به همین منظور، به محاسبه و تحلیل میانگین بارش، میانگین دما و حداکثر و حداقل دما پرداخته‌ایم. ایستگاه‌‌های مورد مطالعه برمبنای طول دوره آماری و درستی داده‌‌های آماری از چهل ایستگاه در دوره زمانی 1966- 2005 به‌طول چهل سال است. برای انجام تحلیل‌ها از روش بررسی آزمون آماری- گرافیکی من ‌کندال و میانگین متحرک پنج‌ساله استفاده کرده‌ایم. نتایج تحلیل داده‌‌ها نشان می‌دهد زمان شروع بیشتر تغییرها، ناگهانی و از‌نوع روند و نوسان است. در بیشتر ایستگاه‌ها، در متغیرهای دما یعنی میانگین دما، حداکثر و حداقل دما، روند مثبت و بارش، روند منفی را نشان می‌‌دهد. در منطقه‌های جنوبی کشور، روند منفی بارش در ماه‌‌های گرم سال، یعنی می تا سپتامبر به‌وضوح دیده می‌شود و روند مثبت دماها در ماه‌‌های مختلف در منطقه‌های گوناگون ایران پراکنده شده است؛ همچنین زمان و نوع تغییرها در متغیرهای دما و بارش حاکی از تغییرهای ناگهانی افزایشی و کاهشی است. در متغیرهای حداقل و حداکثر دما در ماه‌های مختلف سال، تغییرهای ناگهانی افزایشی به‌وضوح دیده می‌شود. در جنوب کشور، تغییرهای ناگهانی کاهشی بارش بیشترین گسترش را دارد.