تحلیل فضایی سطح توسعه‌یافتگی تهران به‌تفکیک مناطق شهری

شهر محصول روابط و مناسبات پیچیده اقتصادی و اجتماعی است و ناهمگونی های فضایی آن بازتاب فرایندهای درهم بافته فرهنگی- اجتماعی و سیاسی- اقتصادی در طی تاریخ در بستر طبیعت بوده است. هدف این مقاله، بررسی چگونگی ناهمگونی های فضایی بین مناطق 22 گانه کلان‌شهر تهران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای شناخت سطوح توسعه مناطق شهر تهران از 31 شاخص در قالب 7 معیار اصلی استفاده شد. با بهره‌گیری از مدل ahp و نرم‌افزار expert choise هریک از معیارها و زیرمعیارها دوبه دو با هم مقایسه شد و نسبت به یکدیگر مورد ارزیابی و امتیازدهی قرار گرفت. در‌نهایت، با روش خوشه بندی سلسله‌مراتبی مناطق 22 گانه کلان‌شهر تهران از‌نظر درجه توسعه‌یافتگی در چهار سطح توسعه یافته، نسبتاً توسعه یافته، توسعه متوسط و توسعه نیافته خوشه بندی و در محیط arc gis به‌صورت نقشه نمایش داده شد. نتیجه بررسی شاخص‌ها نشان می‌دهد کلان‌شهر تهران فاقد وحدت کالبدی- اجتماعی بوده و ناهمگونی های فضایی بین مناطق شمالی و جنوبی آن به‌عنوان ویژگی اصلی ساختار فضایی کلان‌شهر تهران همچنان پابرجاست. ادامه روند کنونی چالشی اساسی در راه دست‌یابی به توسعه پایدار شهری و شهر خوب نه‌فقط برای تهران، بلکه چالشی در سطح ملی است.