آشکارسازی الگوهای توزیع فضایی محوطه های باستانی دوران گودین iii در ارتباط با عوامل اقلیمی و فیزیکی در حوضه سیلاخور

عوامل محیطی و اقلیمی در شکل‏گیری جوامع باستانی می‏توانند نقش‎آفرین باشند. دورۀ گودین iii یا عصر مفرغ جدید (1400-2600 ق.م) درواقع مهم‌ترین مرحلۀ دورۀ مفرغ در غرب ایران است که نقش اساسی در شکل‏گیری ساختار فرهنگی و شهرنشینی غرب کشور داشته است. هدف اساسی این تحقیق آشکارسازی توزیع فضایی سایت‌های باستانی دورۀ گودین iii در ارتباط با شرایط اقلیمی و جغرافیای طبیعی دشت سیلاخور استان لرستان است. نتایج حاصل از تحلیل خودهم‌بستگی فضایی بیانگر آن بود که توزیع فضایی سایت‏های باستانی دورۀ گودین iii از الگوی خوشه‌ای خطی پیروی کرده و دو فاکتور اقلیمی بارش و پوشش گیاهی مهم‌ترین المان‏های محیطی شکل‌دهندۀ این ساختار خوشه‏ای بوده‏اند. توزیع فراوانی سایت‏های باستانی دورۀ گودین iii هم‌بستگی فضایی برابر 75/0 با  پوشش گیاهی در دشت سیلاخور نشان داد بیش از 75 درصد از سایت‏های مورد بررسی در طبقۀ بیشینۀ بارش قرار گرفته‏اند. نتایج بیانگر آن بود که 90 درصد از سایت‏های مورد بررسی در فاصلۀ کم‌تر از یک کیلومتر از رودخانه‏های دائمی به‌ویژه رودخانۀ سیلاخور قرار گرفته‏اند. بارش، پوشش گیاهی و منابع آب سطحی، الگوی توزیع فضایی خوشه‏ای خطی سایت‏های باستانی دورۀ گودین iii را در پایین‏ترین تراز ارتفاعی ایجاد کرده است. نتایج نشان داد که پایین‏ترین طبقۀ ارتفاعی سطح دشت سیلاخور بستر اصلی را برای ایجاد محوطه‎های باستانی دورۀ گودین iii فراهم کرده است، که به نوعی عدم وجود تهدید عمده از طرف دشمن خارجی را نیز به ذهن القا می‎کند.

detection of the spatial distribution pattern of ancient sites during gudin iii associated with climatic and physiographic factors in silakhor basin

environmental and climatic factors have been found to play a fundamental role in the formation of ancient societies. the godin iii period or the new bronze age (1400-2600 bc) has actually been the most important bronze age stage in western iran, which played a key role in the cultural structure and urban formation. the main goal of this research is to reveal the spatial distribution of the godin iii period in relation to climatic conditions and geography of lorestan province’s silakhor plain. the results of the spatial autocorrelation analysis indicate that the spatial distribution of godin iii followed a linear cluster pattern, with two climatic factors of precipitation and vegetation being the most important environmental elements. the frequently distributed ancient sites of the godin iii period have a spatial correlation of 0.75 with vegetation in silakhor plain showing that more than 75% of the investigated sites fall into the maximum rainfall category. the results dedicated that 90% of the investigated sites are located less than 1 km away from permanent rivers, especially the silakhor river. rainfall, vegetation, and surface water sources have created a linear cluster spatial distribution pattern for ancient sites of the godin iii period at the lowest elevation level. the results indicate that the lowest elevation provided the main platform for the godin iii period thus there was the absence of a major threat from the foreign enemy to the mind.