برآورد ارزش اقتصادی قلعه ی چالشتر با استفاده از روش هزینه ی سفر فردی

ضرورت آگاهی از ارزش اقتصادی مکان‌های تاریخی و گردشگری و عوامل موثر بر آن از نظر ایجاد اشتغال، تولید، درآمد منطقه و همچنین سرمایه‌گذاری عمومی و سیاستگذاری مناسب برای بهبود کیفی آن بر کسی پوشیده نیست و از اهمیت بسیاری برخوردار است. قلعۀ چالشتر به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار تاریخی استان چهارمحال و بختیاری، هر ساله مقصدی مهم برای گردشگران این خطه به‌شمار می‌آید. هدف از پژوهش حاضر پاسخ‌گویی به این سوال است که ارزش اقتصادی سالانۀ قلعۀ چالشتر چقدر است؟ بنابراین برای پاسخ‌گویی به این سوال از روش هزینۀ فردی استفاده شده است. جامعۀ آماری مورد بررسی در این پژوهش شامل تمام بازدیدکنندگان قلعۀ چالشتر است که از میان آن‌ها با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، نمونه‌ای معادل 130 نفر از طریق تکمیل پرسش‌نامه در تابستان سال 1401 مورد سوال قرار گرفتند و داده‌ها توصیف و تجزیه و تحلیل شدند. در این پژوهش تابع تولید هزینۀ سفر براساس فرم خطی و با استفاده از روش رگرسیون حداقل مربعات معمولی (ols) برآورد شد. براساس نتایج، متغیرهای هزینۀ سفر و نوع وسیلۀ نقلیه برای رسیدن به مقصد از عوامل موثر بر تعداد بازدیدهای سالانه هستند. به‌گونه‌ای که هرکدام از این متغیرها به ترتیب با ضریب 0.0002- و 0.287- به کاهش تعداد بازدیدها منجر خواهند شد. با توجه به نتایج، میانگین ارزش تفریحی خانوار برای بازدید از قلعۀ چالشتر با استفاده از روش هزینۀ سفر در سال  295 هزار 260 ریال و میزان کل مازاد مصرف‌کننده در سال 230 میلیون و 252 هزار و 925 ریال برآورد شده است. یافته‌های پژوهش می‌تواند راهنمایی برای برنامه‌ریزان سازمان میراث فرهنگی جهت تعیین بهای مناسب بلیت، تامین مالی هزینه‌ها و ارائۀ خدمات در قلعه باشد. ازاین‌رو پیشنهاد می‌شود با ایجاد مراکز فرهنگی مانند کتابخانه‌ها، مراکز صنایع‌ دستی، احداث مکان‌های استراحتی ازجمله رستوران، کافه، مراکز بازی برای کودکان و .... گامی در راستای افزایش جذابیت و جذب گردشگر به این منطقه برداشته شود.

estimating the economic value of chaleshtor castle via using the individual travel cost method

the need to be aware of the economic value of places of historical and touristic importance and the factors affecting creating employment, production, regional income, and public investment and appropriate policies for improving qualities, are not hidden from anyone and of course, have great importance. as one of the most important and well-known historical monuments of chaharmahal and bakhtiari province, chaleshtor castle is an important destination for tourists every year. the aim of the current research is to answer:  how much is the annual economic value of chaleshtor castle? so, to respond to the same, the individual cost method has been used. the statistical population includes all the visitors to chaleshtor castle. the data were gathered and analyzed using cochran’s formula and random sampling where 130 people were questioned by a prepared questionnaire in the summer of 2022. in this research, the travel cost generation was estimated based on the linear form and using the ordinary least square (ols) regression method. based on the results, the travel cost variables and the type of vehicle to reach the destination were found to be the important factors affecting the number of annual visits. in this way, each of these variables will lead to a decrease in the number of visits with a coefficient of -0.0002 and -0.287 respectively.  the average value of household entertainment for visiting chaleshtor castle using the travel cost method is estimated at 295,260 rials per year and the total amount of consumer surplus per year is estimated at 230,252,925 rials. the findings of the research can be a guide for the planners of the cultural heritage organization to determine the appropriate ticket price and provide services. therefore, suggestions have been made to increase the attractiveness to this area by creating cultural centers such as libraries, handicraft centers, resting places such as restaurants, cafes, play centers for children, etc.