بررسی رقابت پذیری شهرها توسط شاخص های شهراثرگذار و شهر قدرتمند با تلفیق مدل الماس پورتر«diamond model»و تکنیک fuzzy dematel»» (مورد پژوهی :دارالمرحمه،سمنان)

رقابت پذیری جهانی اسم بازی عصر ماست و امروزه رقابت پذیری شهرها نقشی اساسی در توسعه شهرها دارد. رقابت پذیری در اثر ترکیبی از دارایی ها و فرایندها به وجود می آید. دارایی ها یا به صورت موهبت است، مانندمنابع طبیعی یا ساخته شده به وسیله انسان، مانند زیرساخت های شهر و فرایندها که دارایی ها را به منافع اقتصادی برای شهرها تبدیل میکند و در نهایت موجب رقابت پذیری آنها می شود. با شکل گیری جهانی شدنو شبکه ای شدن اقتصاد جهانی، شهرها همواره به عنوان گره های اقتصاد شبکه ای، جایگاه ویژهای یافته است. اعتقاد بر همسطحی این رقابت با رقابت ملی است. امروزه اثرگذاری، نفوذ و قدرتمندی شهرها، درآمدزاییپایدار را برای شهر و مدیران شهری فراهم خواهد کرد. در این تحقیق به جهت بررسی اثرگذاری، نفوذ و رتبه بندی و با مدل پورتر « شهر قدرتمند » و « شهر اثرگذار » قدرتمندی شهر سمنان، این شهر با شاخص هایموردتحلیل قرار میگیرد. اثرگذاری، نفوذ و قدرتمندی شهرها، شکل دهی رقابت پذیری آینده شهرها را ممکن و عملی می سازد. شاخص های سنجش شهرهای اثرگذار به نوعی قدرت اثرگذاری شهرها را در بهبود فضایکسب وکار برای دستیابی به رشد اقتصادی، ارتقای سطح سواد و تحصیلات شهروندان، جذب شهروند خارجی، سرعت دسترسی ساکنان شهر به اخبار و اطلاعات، افزایش کیفیت و کمیت خدمات شهری به خصوص تفریحیو رفاهی، فعالیت های اجتماعی و دیپلماتیک در شهر، حکمروایی محلی (حکمروایی خوب شهری)، اقتصاد، نوآوری و سلامت و تندرستی افراد موردسنجش قرار میدهد. قدرتمندی شهرها نیز با شش معیار کلی و عمدهاقتصاد، تحقیق و توسعه، تعاملات فرهنگی، قابلیت زندگی، محیطزیست و دسترسی سنجش خواهد شد که این معیارهای سنجش ارزیابی قدرت شهرها و به ویژه در این تحقیق، شهر سمنان، بر اساس شاخصهای مجمع جهانی اقتصاد، شاخصهای رقابتپذیری جهانی gci و شاخص جهانی قدرت شهری (gpci) و با اقتباس از آنها تعیین شده است. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرگذاری، نفوذ و قدرتمندی شهر سمنان انجام شده و ماهیت تحقیق با توجه به هدف آن، کاربردی و بر اساس روش، توصیفی علّی است. جامعه آماریپژوهش را ٤٤ نفر از کارشناسان، خبرگان و استادان آشنا با مباحث اقتصاد شهری، شهرسازی و رقابت پذیری شهری تشکیل دادهاند. خبرگان به روش زنجیرهای انتخاب شده اند. به منظور تحلیل و دستیابی به اهداف پژوهش، از تلفیق دو مدل رقابتپذیری پورتر diamond model و تکنیک fuzzy dematel استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بر اساس مقادیر d-r از میان معیارهای هشتگانه نفوذ اثرگذاری شهر سمنان، معیار اقتصادی (بهبود فضای کسبوکار) با مقدار 0.941 مولفه های تشکیل دهنده و راهبردی (تاثیرگذارترین و محوری) و معیار فعالیت های دیپلماتیک و سیاسی با مقدار 0.587 از مولفه های تاثیرگذار عملیاتی (تاثیرپذیرترین) معیار نفوذ و اثرگذاری شهر سمنان به حساب می آید. بر اساس تحلیل مدل پورتر نیز معیار اقتصادی (بهبود فضای کسبوکار) از فاکتورهای درونی مدل شناسایی شد و جزء منابع نیروی انسانی/ سازمان ایجاد رقابت پذیری در شهر سمنان قرار گرفت. معیار فعالیت های دیپلماتیک و سیاسی از فاکتورهای استراتژی، ساختار و رقابت/ شرایط داخلی مدل شناسایی شد و جزء منابع سازمان ایجاد رقابت پذیری در شهر سمنان قرار گرفت. بر اساس مقادیر d+r معیار اقتصادی (بهبود فضای کسبوکار) با مقدار 2.671 بهعنوان مولفه های تشکیل دهنده، راهبردی و بااهمیت ترین معیار نفوذ و اثرگذاری شهرها شناسایی شد. بر اساس مدل پورتر نیز معیار اقتصادی (بهبود فضای کسب وکار) از فاکتورهای درونی مدل شناسایی شد و جزء منابع نیروی انسانی ایجاد رقابت پذیری در شهر سمنان قرار گرفت. همچنین بر اساس مقادیر d-r از شش معیار کلی و عمده ارزیابی قدرتمندی شهرها معیار اقتصاد و دسترسی با مقدار 0.862 مولفه تشکیل دهنده و راهبردی و معیار قابلیت زندگی و محیطزیست با مقدار 0.523 از مولفه های تاثیرگذار عملیاتی شناخته شد. معیار اقتصاد از فاکتورهای درونی مدل شناسایی شد و جزء منابع نیروی انسانی/ سازمان ایجاد رقابت پذیری قرار گرفت. معیار دسترسی از فاکتور استراتژی، ساختار و رقابت مدل شناسایی شد و جزء منابع فناوری ایجاد رقابت پذیری برای سمنان قرار گرفت. همچنین بر اساس مقادیر d+r معیار اقتصادی (ارائه خدمات خلاق پیشرفته aps) با مقدار 2.542 به عنوان بااهمیت ترین معیار (معیار تشکیل دهنده) قدرتمندی شهر شناسایی شد. با تحلیل پورتر ارائه خدمات خلاق پیشرفته aps از فاکتورهای درونی مدل شناسایی شد و جزء منابع نیروی انسانی/ فناوری ایجاد رقابت پذیری در سمنان قرار گرفت.

investigating the competitiveness of cities by influential city and powerful city indicators by combination “diamond model and fuzzy dematel technique (case study: dar ol-marhameh, semnan)

global competitiveness is the name of the game of our era, and in today's world’s perspective, competitiveness has become a fundamental force in the economy of cities, like gravity in physics. today, the ompetitiveness of cities plays an essential role in the development of cities. competitiveness is created by a combination of assets and processes. assets are either gifts, suchas natural resources, or man-made, such as city infrastructures. processes turn assets into economic benefits for cities and ultimately create theircompetitiveness. with the formation of globalization and the networking of the world economy, cities have always found a special place as nodes of thenetwork economy, and it is believed that this competition is at the same level as a national competition. today, the impact, influence, and power of cities will provide sustainable income generation for the city and city managers. in this research, in order to investigate the impact, influence, and power ofsemnan city, this city was ranked with the indicators of influential city and powerful city using porter's model.