سیاست و فضا: تحلیل نظری تاثیر نئولیبرالیسم بر بحران آب

بخشهای زیادی از جهان به‌طور فزاینده با کمبود آب و سپس تبدیل آن به بحران مواجه هستند. بحران آب یک مسئله مدیریتی و حاکمیتی است و به‌عبارتی پدیده انسان‌ساخت می‌باشد. انسان همواره بر فضای جغرافیایی تاثیر می‌گذارد که کم و کیف آن اغلب تحت تاثیر نوع تفکر و اندیشه او می​باشد. در سطح حکومتی از اندیشه جمعی و غالب انسانها که در برخورد با همه پدیده‌ها و عرصه‌ها ملاک عمل قرار می‌گیرد، به تفکر سیاسی و ایدئولوژی تعبیر می‌شود. نئولیبرالیسم یک ایدئولوژی است که در اواخر قرن بیستم و بیشتر در عرصه اقتصاد مطرح شده است. پژوهش حاضر در چهارچوب مبحث کلان سیاست و فضا، از دیدگاه تئوریک به‌د‌نبال بررسی تاثیر سیاستهای اقتصادی نئولیبرالیستی بر بروز یا تشدید بحران آب می​باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که برخی از مولفه‌های کلان نئولیبرالیسم نظیر خصوصی‌سازی، تولید غیرمتمرکز، مقررات‌زدایی و بی‌توجهی به نفع عمومی در قالب طیف وسیعی از اقدامات، سیاست‌ها و استراتژی‌ها می‌توانند در بروز بحران آب به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه ایفای نقش نمایند. این در حالی است که اتخاذ همین سیاست‌ها در کشورهای توسعه‌یافته منجر به عدم مواجهه آنها با بحران آب می​شود چرا که در چهارچوب این ایدئولوژی تلاش می‌کنند تا ترجیحاً بخش آب‌بَر و ضد محیط زیستی فرایندهای تولید و فعالیتهای اقتصادی خود را به خارج از کشور و فضاهایی که از نظر مقررات محیط زیستی و ... ضعیف هستند، منتقل کنند. همچنین نکتۀ قابل توجه دیگر این است که با بروز بحران آب در فضاهای جغرافیاییکشورهای درحال توسعه که منجر به کاهش رقابت پذیری این فضاها می شود، شرکت های کشورهای توسعه یافته آن فضاها را رها و این چرخۀ مخرب را در فضاهای جدید تکرار می کنند.