بررسی الگوی حاکم بر پراکنش فضایی پزشکان متخصص در شهر مشهد

در این مطالعه با ارزیابی تئوری انتشار فضایی و تکیه بر الگوهای آن (گسترشی، سلسله‏مراتبی، پیوسته و جایگزین) قصد بر این است الگوی جدیدی از انتشار معرفی ‏شود. هدف اصلی آن درک الگوی حاکم بر پراکنش فضایی مطب‌های پزشکان متخصص در شهر مشهد است. شیوۀ مطالعه توصیفی  تحلیلی و واحد تحلیل آن تمامی مطب‌های پزشکان متخصص در 27 تخصص است. برای این منظور با استفاده از آدرس‌های مطب‏ پزشکان ‏متخصص (شامل 2425آدرس)، ضمن ایجاد پایگاه اطلاعات جغرافیایی از مطب‌ها برحسب نوع تخصص و با بهره‏گیری از مدل‌های تحلیل فضایی همچون پروفیل‌های تراکمی، مرکز ثقل و مسافت استاندارد، الگوی پراکنش و مبدا انتشار مطب‌ها شناسایی شد. در گام بعد با استفاده از مدل‌های خودهمبستگی فضایی، تحلیل‏شبکه و تخصیص‏مکانی، شیوۀ انتشار هر یک از مطب‌ها برحسب نوع تخصص مورد بررسی قرار گرفت و سرانجام با استفاده از نمودار پراکنش و ضریب همبستگی، میزان انتشار هریک از تخصص‌ها مشخص گردید. نتایج این بررسی نشان داد که انتشار مطب‌ها در شهر مشهد، دارای الگوی جدیدی است که می‏توان آن را الگوی «انتشار فضایی معکوس» نامید. ویژگی اصلی این الگو افزایشِ شکاف و نابرابری درنتیجۀ افزایش تعداد خدمات است. بدین شکل که با افزایش تعداد مطب‌ها در هر تخصص تمایل به قرارگیری آن‌ها درکنار یکدیگر افزایش می‏یابد. همچنین برخلاف الگوهای رایجِ انتشار فضایی که بازتوزیع خدمات را از منشا به بیرون نشان می‏دهد، در این الگو انتشار مطب‌ها از منشا آن‌ها چندان رخ نمی‏دهد. علاوه‌براین، گرایش به موقعیت مرکزی مطب‌ها با افزایش تعداد آن‌ها در هر تخصص بیشتر می‎شود. درک این موضوع می‏تواند ابعاد جدیدی از لایه‏های پنهانی تحولات کالبدی در شهر مشهد و چالش‌های فراروی عدالت توزیعی را نشان دهد.

investigation of spatial distribution pattern of specialized physicians in mashhad

 introduction: this study evaluates the spatial diffusion theory and relies on its patterns (expansive, hierarchical, continuous and relocation patterns) by studying the spatial pattern of specialized physicians’ offices in mashhad, introducing a different and new pattern of diffusion.methodology: the descriptive-analytical and inferential study method and its analysis unit include all the offices of specialized physicians in 27 major medical specialties. for this purpose, using the addresses of specialized physicians’ offices (including 2425 addresses), while creating a geographical database of offices according to the type of specialization and using spatial analysis models such as compression profiles, transmission center and standard distance, distribution pattern and origin of office publication were considered. in the next step, using the models of spatial correlation, network analysis and spatial allocation, the method of publishing each of the offices according to the type of specialization was examined and finally, using the distribution diagram and correlation coefficient, the emission rate of each specialty was determined.results: the results of this study showed that the publication of offices in the city of mashhad follows a pattern that can be called the pattern of reverse space publication. the main feature of this model is the increase in gaps and inequality as a result of increasing the number of services. in this way, with the increase in the number of offices in each specialty, the tendency to place them next to each other increases. also, contrary to the common pattern of publishing space that shows the redistribution of services from outside the source, the publication of offices of their origin does not occur much. in addition, the tendency to the central position of offices is increasing with the number of them in each specialty.conclusion: understanding this can reveal new dimensions of the hidden layers of physical change in the city of mashhad and the challenges facing distributive justice.