تحلیل معرفت‌شناسی طرح‌های آمایش‌سرزمین ایران

موضوع این تحقیق تحلیل معرفت‌شناسی طرح‌های آمایش‌سرزمین ایران است. هدف از انجام آن، شناسایی، انتقاد و ارائۀ مشخصات دستگاه معرفت‌شناسی مطلوب برای طرح‌های آمایش استانی ایران است. برای رسیدن به این اهداف، ابتدا با استفاده از استراتژی نمونه‌گیری طراحی‌شده پنج طرح آمایش استانی مازندران، خراسان شمالی، خوزستان، مرکزی و همدان انتخاب شده است و پس از آن با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی اسناد آمایشی سعی شده دستگاه معرفتی طرح‌های آمایش استانی شناسایی و مورد نقد قرار گیرد. در‌نهایت، با بهره‌گیری از نظریات و تجارب موفق اخیر جهانی مشخصات دستگاه معرفت‌شناسی مطلوب شناسایی شده و برای اعتبارسنجی آن با استفاده از پرسشنامه، مورد آزمون صاحب‌نظران دانشگاهی قرار گرفته است. این تحقیق از روش‌شناسی ترکیبی (قیاسی استقرایی) پیروی می‌کند. ماهیت تحقیق توصیفی تحلیلی از نوع بنیادی است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که طرح‌های آمایش استانی ایران از دستگاه معرفت‌شناسی تحصلی پیروی می‌کنند. در‌حالی که تجارب و نظریات اخیر جهانی نشان می‌دهدند که تهیه طرح‌های آمایشی با این دستگاه فکری، برنامه‌ریزان را در سه حوزۀ نظری، روش‌شناسی و عملی با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌کند. لذا ارائۀ یک دستگاه معرفتی نوین برای طرح‌های آمایش استانی ایران ضروری است. بنابراین، نتایج تحقیق حاکی از آن است که صاحب‌نظران تاکید خاصی جهت به‌کارگیری دستگاه معرفتی عقلانیت کثرت‌گرا انتقادی در طرح‌های آمایش استانی ایران دارند. این رویکرد توانسته ضعف‌ها و کاستی‌های دستگاه‌های معرفتی پیشین را در حوزه‌های نظری، روش‌شناسی و عملی رفع کرده و برنامه‌ریزان راه به یک رویکرد تلفیقی کارآمد برساند.

Epistemological analysis of spatial planning plan in Iran's

Abstract:The subject of this research is the epistemological analysis of Iranian Spatial planning plans. Its The purpose is to identify, critique and present the characteristics of a desirable epistemic system for Iranian provincial planning schemes. To achieve these goals, five sampling plans of Mazandaran, North Khorasan, Khuzestan, Markazi and Hamedan were selected using designed sampling strategy. Provincial planning were identified and criticized. Finally, using the recent successful global theories and experiences, the characteristics of the desired epistemology system have been identified and tested by experts using a questionnaire. This research follows a combined (deductive inductive) methodology. The nature of descriptiveanalytical research is fundamental. The research findings show that the provincial spatial planning plans of Iran follow the academic epistemology. Recent global experiences and theories have shown that preparing plans with this mindset poses serious challenges to planners in three areas: theory, methodology and practice. Therefore, it is necessary to provide a new epistemic apparatus for Iranian provincial planning plans. Therefore, the results of the research indicate that the experts should have a special emphasis on applying the epistemic system of pluralisticcritical rationality in Iranian provincial preparation spatial plans. This approach has been able to address the weaknesses and shortcomings of previous epistemic devices in the theoretical, methodological, and practical fields and has led planners to develop an efficient integrated approach.