مدل‌سازی مولفه‌های بیلان آب در حوضه‌های آبریز جنگلی مطالعه موردی: حوضه معرف کسیلیان

حوضه‌های کوچک جنگلی که عمدتاً سرشاخه‌های بیشتر رودخانه‌ها، در حوضه‌آبریز دریای مازندران هستند، فاقد داده‌های ثبت‌شده طولانی مدت می‌باشند لذا مدل‌های ساختار فیزیکی، ابزاری مناسب جهت مطالعه آنها محسوب می‌شوند. در این تحقیق، با استفاده از مدل بارش رواناب brook90 شبیه‌سازی مولفه‌های بیلان آب و بررسی تاثیر شرایط هیدروژئولوژی و مورفولوژی بر روی آن در حوضه معرف کسیلیان انجام شد. یک دوره 20 ساله از داده‌های هیدروکلیماتولوژی برای اجرای مدل آماده گردید. واسنجی مدل با داده‌های مربوط به دوره آماری (1993-1992) و اعتبارسنجی آن با داده‌های سال‌های 2004 تا 2006 انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل حساسیت پارامترهای مدل، موید آن است که خصوصیات زمین‌شناسی، هیدروژئولوژی و کاربری اراضی نقش مهمی در مولفه‌های بیلان آب این حوضه دارند. نتایج مدل نشان می‌دهد که حدود 76 درصد بارش تبدیل به تبخیر و تعرق و مقدار 24 درصد آن تبدیل به رواناب شده است. از مولفه‌های رواناب، جریان پایه 44.67% از کل رواناب و جریان سطحی و جریان میان‌بر به ترتیب 38.32% و 16.99% بقیه آن را تشکیل داده‌اند. افزایش پوشش جنگلی سبب کاهش در میزان کل تبخیر و کاهش درمجموع مولفه‌های رواناب شده لذا نقش مهمی در کاهش پتانسیل سیل‌خیزی و افزایش میزان ذخایر آب زیرزمینی حوضه معرف کسیلیان خواهد داشت.